Prandaj nuk u dëgjua as kuja e maçokut Zoom. Prej
vitesh në lagje nuk dëgjoheshin më as të qara foshnjash, as grahma pleqsh që
japin shpirt. Këta kishin arritur të besonin se, po dhe shpirt me sa më
pak zhurmë, të zgjatet jeta. Nga ana tjetër, ndonëse nuk u vinte rëndë të nxirrnin
goje çudira, rropateshin të vdisnin me sa më pak bujë, që të mos u bëhej qejfi
fqinjëve. Tani, sidomos në të hyrë të dimrit, kur ngrica i jepte ajrit trajtën
e një shurdhimi të madh, dëgjoheshin vetëm lehjet e qenve,
krokama e sorrave, cijatjet ngjethëse të sgalemave dhe ndonjë marrok, ose
pijanec, që shfrynte e mallkonte si në ndonjë teatër ku kishin vdekur të gjithë
shikuesit.
- Bota qënka ndarë tashmë në dy lloje vendesh, - nënqeshi
Justini, teksa me njërën dorë u hidhte thërrime buke të mykur tri mjellmave që
endeshin buzë liqenit, kurse me tjetrën mbante një libër të zverdhur.
- Tashmë, apo që kur është shkruar ai libër? - pyeti
Lina, e motra.
- Asnjëherë nuk dihet me saktësi se kur është shkruar një
libër, - ia preu ai.
- Unë di që të gjitha vendet po bëhen fshat, - tha njëra
nga vajzat. Por nëse ai libri...
- Vende që të
detyrojnë, - vijoi Justini leximin, - gjer
edhe me mpirje të ngadaltë ndërgjegjeje, të besosh se gjërat do të shkojnë më
mirë... dhe vende që të detyrojnë të
shpresosh se gjërat nuk do të shkojnë më keq.
- Po ka më keq se kaq?! - ndërhyri një vajzë tjetër.
- Nuk e di, - tha Justini. Por mezi pres të mbaroj
gjimnazin, ose të fitoj ndonjë bast, dhe të ik nga sytë këmbët. Këtu s’rrohet më.
- Kështu thotë edhe mami, - tha Lina. Edhe zysha e
biologjisë, edhe gjyshja, edhe... babi...
- Mbase prandaj nuk ikni dot që këtu, - shtoi njëra nga
vajzat. Nuk e
them me të keq.
-
E di, - tha Justini. Tani më duket sikur do të më zerë malli për shëtitjet
tona, për këto mbrëmje kaq të bukura, madje të dhimbsura, për mjellmat... Por
besoj se, kur të mos jem më këtu, tashmë do ta kem harxhuar mallin përkatës...
Po
binte muzgu mbi liqen dhe mjellmat kishin veshur një hije të argjendtë. Ishin të
pastra dhe të heshtura si në ndonjë vegim. Kur u vinte koha e shtegtimit, dy buçkanë
të bashkisë i kapnin me një rrjetë si kapuç, i rrasnin në disa arka druri bashkë
me pallonjtë dhe me patat dhe s’dihet ku i çonin për të dimëruar. Pak banorë të
lagjes arrinin të vërenin se çdo vit ktheheshin në park po ato tri mjellma: Çifti i dashuruar për jetë a vdekje, -
siç e kanë zakon mjellmat, - dhe Vejusha.
Nuk i shquante njeri, sepse për secilin prej banorëve nuk kishte rëndësi cila
mjellmë ushqehej me thërrimet e tyre, por fakti që ata mbanin me bukë gjer edhe mjellmat pa zot. Askush nuk ua kishte
dëgjuar ndonjëherë zërin mjellmave, ndonëse fëmijët, shpesh bashkë me
gjyshërit, rraskapiteshin t’i joshnin e t’ua
hapnin grykën, duke nxjerrë piskama, rënkime, ofshama, hungërrima,
mjaullima etj shpezësh e kafshësh të mirëfillta, të shartuara, ose të shpikura.
Çiftet
e moshuar, nënat me foshnja në karroca, vrapuesit dhe lypësit në atë orë
rralloheshin. Përgjuesit e çifteve mbyllnin gazetat me vrima, merrnin karriket
nën sqetull dhe zhdukeshin drejt pjesës së vjetër, plot ferra, skulptura të lëna
përgjysmë dhe gjethe ende shumëngjyrëshe, të parkut. Shitësit e misrave, të çokollatave,
të çajrave dhe të verës së zjerë me kanellë u vinin drynat barrakave dhe
mblidheshin te kafazi i madh me susta, ku ndonjë fëmijë nuk pranonte të ndalej
se kërcyeri pupthi.
-
Ndoshta flas edhe përçart, - tha Justini, - se mendjen e kam tek i gjori Zoom.
-
Pse, ç’ka pësuar Zoom-i?! - pyeti njëra nga vajzat.
- Po e tredhin, - tha Justini.
- Ç’domethëne e
tredhin? - u kurresht Lina.
- Prapë ti?! - ia preu i vëllai. Ta kam shpjeguar tetë herë.
-
Po, por prapë më duket sikur do ta vrasin.
- Ku ma gjen vrasjen! - qeshi Justini me hidhërim. Gjithsesi, pasi të mbarojë kjo
punë, Zoom-i nuk do të të gërvishtë më. E as nuk do t’i spërkatë qilimin dhe
librat e bibliotekës me...
-
I shkreti, - thanë dy vajzat e tjera. Nuk kishte ndonjë zgjidhje tjetër?
-
Ta dëbonim, - tha Justini. Ose t’ia ngecnim ndonjë plakusheje të pallatit.
-
Kurrë! - u hodh Lina. Më mirë vdes, se sa t’ia jap Zoom-in ndokujt!
- Po ti sa je pjellë, - u mllefos i vëllai. Sa i dua këta
vogëlushët që janë gati të vdesin për kafshët!
- Kafshët shtëpiake,
- ia preu e motra. Po e them për herë të fundit: do t’i ve zjarrin shtëpisë, po
guxuat t’ia jepni Zoom-in njeriu!
-
Nuk do t’ia japim askujt, - shtoi i vëllai. Vetëm se, tani e
tutje, do të jetë gati si prej lodre.
- Le të jetë, - ia preu Lina. Mjafton të më dojë.
- Kjo është e keqja e lodrave, - nënqeshi Justini. I duan
të gjithë njëlloj. Dhe kjo, në vend që të na afrojë me njëri-tjetrin, na bën
lodra.
Të katër morën rrugën drejt daljes së parkut.
- E pagëzuam Zoom, - shtoi Justini, - se, kur ishte i vogël
sa grushti, kishte një vështrim që sikur të shikonte drejtpërdrejt në shpirt.
Mund t’ju duket trill poetik, por ai vështrim më ka penguar të bëj shumë marrëzira
të moshës…
- Po flet si ndonjë gjysh, - qeshi njëra nga vajzat.
- Sikur e shoh mamin që del nga errësira me lotë në sy, -
ndërhyri Lina. Po ku humbët kështu, se ma
bëtë gjakun ujë. Kujtova se mos ju kish rrëmbyer njeri...
-
Nuk kemi shpëtim, - tha Justini. Mund të duroj gjithçka, ama zhurmat më tërbojnë. Një ditë
u përqëndrova dhe mbajta shënim...
- Çfarë mbajte shënim?
- Zhurmat, pra. Krokama e sorrave, kur ndodhesha këtu,
pranë plepave, më ngjethte mishin. Mirpo, kur arrita në dhomën time, më tingëllonte
si koncert bilbilash. Të magjepste.
- Ato kanë për çfarë të gëzohen, - tha njëra nga vajzat.
Rrojnë mbi njëqind vjet...
- Në këtë lloj jete s’para është ndonjë mrekulli, - shtoi
vajza tjetër.
- Edhe ti e paske mbledhur mendjen të mërgosh?!
- Nuk e fsheh se u zhgënjeva kur diçka të ngjashme e
gjeta të shkruar në një libër, - shtoi Justini. Krokama e sorrave, në varësi të hapësirës që të ndan prej tyre, tingëllon
si, ose vërtet është këngë bilbilash...
- Mos ma merr për keq, - ndërhyri njëra nga vajzat, - por
kjo tingëllon si...
- Tingëllon, - tha Justini. Pastaj u mora me lehjet e
qenve, me grindjen qesharake të patave... E dini që zëri i patave nuk ka jehonë?
- Kulmi! Si nuk ka
jehonë?!
- Thjesht nuk ka
jehonë.
- Qënka si jetët e ca njerëzve, - qeshi vajza tjetër.
- Si jetët e shumë njerëzve, - qeshi Justini.
- More, po çfarë keni pirë ju sonte?! - u tremb Lina. Unë
e di që im vëlla është i krisur, ama sonte...
- Po mjaullima e maceve, - shtoi Justini, - për të cilën
populli thotë se ndjell dasma... A nuk ju ngjan kryekëput me zërat e fëmijëve?!
Në të njëjtën kohë, natën, - bëjeni provë, po deshët! - kur nën ballkone
majullijnë macet, sipër, në tarraca, vajtojnë sgalemat… jam gati të betohem se brenda
sgalemave përpëliten shpirtrat e ca pleqve. Përndryshe s’ka si shpjegohet.
- Ti je edhe kampion kombëtar në gjuhë të huaja, - ia
preu Lina. Presim të na përkthesh çfarë thonë.
Po ngjisnin shkallaret e daljes nga parku, pranë rrugës së
shkretë plot pellgje, degëza të thyera nga era dhe gjethe, kur i mbuloi hija e
stërmadhe e një gruaje.
- Po ku humbët kështu, se ma bëtë gjakun ujë, - rënkoi
gruaja. Kujtova se mos ju kish rrëmbyer njeri...
- Për çfarë të na rrëmbente?! - u gjegj Justini. Të gjithë
janë të zgjuar dhe të talentuar si ne. Me përjashtim të memecëve, askush s’e ka
fjalorin dhe metaforat kaq të pasura sa ne...
- E di përmendësh refrenin tënd, - tha e ëma. Nxitoni, se
Zoom-i ka nevojë për ne.
- Atë po bëjmë, - tha Justini. Mjellmat i ushqyem, sorrat i dëgjuam,
macet do fillojnë pak më vonë.
- Këtej, - tha e ëma, - se qëparë në stol ishte shtrirë
një zhelan i qelbur, që po i binte me...
- E njoftove policinë? - pyeti Justini.
- Po domosdo. Jemi bërë si kuplara nën qiell të hapur. Ta
rrasin ca ditë në birucë, se me atë rast edhe do ta lajnë e do ta çmorritin. Po
tallesh ti, pusht?!
Të pestë përshkuan njëri pas tjetrit disa rrugica të
ngushta mes pallateve, duke shmangur pucetat shpesh pa kapakë, si kurthe të nëntokës,
dhe u ndalën para një hyrjeje të ndriçuar dobët. Nën njërën nga dritaret e
katit përdhes qe varur një vizatim bardhezi. Një qen i hijshëm si leopard sapo
kish shpërvetuar, teksa i zoti, me dorashka dhe me maskë rreth turinjve, po ia
mblidhte jashtëqitjet në një qese. Mbi ngjarje, me gërma të mëdha, shënohej: “Qeni e bëri punën e vet. Bëje edhe ti tënden”.
- Na ftojnë të dhjesim menjëherë pas qenve, - nënqeshi
Justini. Pastaj iu kthye së ëmës:
I dhembi të shkretit Zoom?
- Nuk e di, - tha
e ëma, - por më kanë rrjedhur lotët dy orë pa ndërprerje.
- Aq ke qarë edhe kur vdiq gjyshja, - belbëzoi Justini.
- Edhe kur iku... babi, - tha Lina nëpër dhëmbë.
Gruaja drejtoi trupin, ndreqi baluket dhe u përkul ndaj
dy vajzave.
- Zoom-i ka nevojë për ne të gjithë, - u ngashërye.
Do të jetë një natë e vështirë për të. Ne do ta gdhijmë te koka e tij, që t’ia
lehtësojmë sadopak vuajtjet... Ju jeni si gocat e familjes. Po të doni, mund të
flas me prindërit tuaj dhe rrini me ne sonte...
- Kemi detyra për nesër, - tha njëra nga vajzat. Ju falenderoj, por...
-
Kam bërë çaj frutash, - tha gruaja. Kam blerë ëmbëlsira me arra, lëng
portokalli, tortë me rrush e qershi... Kemi edhe nargjile me duhan fiku... S’po
përmend kënaqësitë e bisedës me Zoom-in... Mund t’ju le ta ledhatoni sa të
doni...
- Edhe unë kam detyra, - tha vajza tjetër. Mbase...
- Si të doni, - tha gruaja. Nuk më mbetet qejfi. Mendova
se një rast i tillë do t’ju mësonte si t’i qëndroni pranë dikujt në ditë të vështira...
Se ju ende s’keni rënë në dashuri dhe nuk e dini se... Apo keni rënë tashmë,
moj shejtanka, ë?
Vajzat u larguan duke përshëndetur me duar të ndrojtura dhe
u ndanë tek udhëkryqi i parë, ku njeri nga të pastrehët e lagjes po mbante
fjalimin e zakonshëm, duke bërë zuum,
zuum, zuum, si për t’u tallur me zhurmat e veturave të rralla.
- Zo-om, - i tha mendueshëm njëra nga dy vajzat të atit,
kur mbërriti në shtëpi. Fjalë e çuditshme. Ka edhe zoo, edhe om*.
- Jeni një brez me gjuhë të pazakontë, - buzëqeshi i ati.
Nuk di që ndonjë brez tjetër ta ketë pasur shqisën e gjuhës kaq të zhvilluar
dhe befasuese...
Ai përgatiti dy filxhanë çaji dhe vuri ujin të zjente.
- Nuk e kam ende të qartë nëse pasuria e gjuhës sjell
varfërinë, - shtoi si me vete, - apo e kundërta. E qartë është se, me ç’po
ndodh rreth nesh, një ditë fjalët do të mbeten pa botë.
- Ose e kundërta, - qeshi vajza.
I ati ndezi një cigare para dritares së kuzhinës, me sytë
drejt erësirës së laryshitur të parkut, ndërsa vajza mori disa fletore dhe u
nis drejt dhomës së vet.
- Babi... - tha para se të mbyllte derën.
- Urdhëro...
Nuk pipëtinte asgjë.
- Ti mendon se mjellmat që s’kanë zë për të kënduar janë
të pavdekshme?!
Bukuresht, 2016
* Om – njeri,
rumanisht, sqarim i autorit.