Kristali dhe hienat (roman)



"Në ferr shkon vetëm ajo pjesë e jona që s’don të vdesë, përsëriste në gjumë. Mund të ish fjala për shpirtin, por edhe për kujtesën. Nuk dinte cila pjesë e vetes ngulmonte të soste në ferr, por ndihej njëfarësoj i lumtur që kthjelltia e muajve të parë në mërgim, ajo fjetje vetëm e trupit, - me sy shpirti e kujtese hapur, - nuk e paskësh braktisur as pas kaq vitesh jashtë. Në çaste të tillë ua zhbironte thelbin gjërave më mirë, më me siguri.
Përjashta sapo kish bujtur tetori. Një zë që sikur pëshpëritej nga plisat e tharë të Varrit të Qyqit e njoftonte se ky tetor dukej pa të reja, si të gjithë tetoret e jetës së tij, mirpo nuk ishte krejt ashtu. Ky tetor qe shndërruar tinëz në njëfarë syri të zi, më të zi se rrathët e ferrit, e ai sy do t’i mbështetej tani mu në lug të ballit. Gishtat e duarve dhe lëkura e zemrës do t’i bëheshin akull nga ajo prekje. Dhe mund të zgjohej po të donte, të bënte disa herë kryqin me gjuhë brenda qiellzës së thartuar nga konjaku e duhani, që t’i dilte kthetrash asaj ëndrre. Ëndrra vjeshte, shqiptoi me gjuhën që kish nisur të kryqohej vetvetiu, këto nuk dalin, po cili je ti që ngulmon të më llahtarisësh, cili je ti, pyeti disa herë në terr – dhe hapi sytë.
Kushedicili nuk e paskësh gënjyer. Syri i tetorit ishte bërë grykë revolveri. Nuk ishte hera e parë që jeta ua kalonte në befasi të gjitha ëndrrave të vjeshtës. Doreza e revolverit qënkej grusht njeriu, kurse grushti u zgjatkej, marrkej trajtën e një krahu të dobët, lakuriq, vidhosur në supin e majtë të një fëmije.
Ose anasjelltas.
Dy sy si gryka revolverësh të fshehur mirë brenda kafkës së një fëmije, - sy të zinj e me atë mungesë mëshire e nënqeshje të epërme që vezullon në fytyrat e atyre fëmijëve që kanë provuar urinë, - i mbanin ison syrit të hekurt të atij tetori.
Kërcënuesi ishte mëngjërash.
Kjo i shkëlqeu trush një grimë para se ta përfytyronte paraprakisht tërheqjen e këmbëzës, brofjen e truve të veta nga kafka dhe derdhjen e stërkalave të truve mbi fytyrën hyjnore, mbi qafën drithëruese prej mjellme dhe mbi gjinjtë e Sonyës. Gropëza e plumbit do ta bindte me lehtë se që aty ish pjellë rrufeshëm dhe egërsisht një foshnjë e jo një shkulm trush.
Sonya shihte ndonjë ëndërr vjeshte dhe as që kish si ta merrte me mend se, nga çasti në çast, rrezikonte të bënte tualet në gjumë me ca tru shqiptari.
Kërcënuesi bëri dy lëvizje kuptimplota në të njëjtin çast. Rubin Shkreta pati një lehtësim pothuajse qiellor: aq dëshirë paskësh pasur të vdiste, saqë tani, nëse jepte shpirt, ajo dëshirë do ta mërgonte të tërin, pa e pjestuar, në Parajsë.
Kërcënuesi vuri pingul gishtin e dorës së djathtë para gojës (le të mbajmë një grimë zi para se të t’i zbardhim makthet, bukurosh…) – dhe drejtoi shkarazi, shkurt, tytën e revolverit nga Sonya.
Ishte e qartë: po e hape gojën, do t’ia hedh asaj trutë në erë.
Rubin Shkreta s’bëri gëk.
Tyta e urdhëroi të ngrihej.
Të ngrihej si të mos kish peshë, si të qe shndërruar tashmë në shpirt.
Rubin Shkreta ujdisi flokët, fërkoi sytë, u ngrit.
Tyta i tregoi udhën: në korridor, mes vazove me lule të rralla, në majë të gishtave, si balerin, në banjën e kaltër, larja pa zhurmë e dhëmbëve, krehja, shkumimi, rroja, shpejt, në heshtje varri, hyrja në kuzhinë, takëmet e kafesë, jo ato të huajat, ashtu: mullirin prej bronzi, xhezven, filxhanët e vegjël të kafesë shqiptare, zbritja e shkallinave të drunjta, drejt nëntokës, teposhtë, pa ngut, nxirri çelësat, po, hape derën, mos bëj gafë të rrekesh t’ia mbathësh, hape derën thashë, mbylle derën, po, pa asnjë kujisje, kyçe dy herë, ulu!
Sikur qe gdhirë në një shtëpi të huaj, të cilën një tytë revolveri e detyronte jo vetëm ta kontrollonte, por edhe ta vidhte e mbase, Zot na ruaj, ta hidhte në erë apo t’i vinte zjarrin. Ja tek bujtnin edhe çaste që të bindnin, sado kalimthi, se toka e huaj s’bëhet kurrë atdhe, edhe sikur të ndërrosh gjakun". (...)