Rreshti i anijeve perandorake po përshkonte Mesdheun. Velat u ngjanin ca reve te qullura. Ishte një ditë e paqme dhe plot dritë, e as kuja e thërrmuar e zogjve grabitqarë nuk parathoshte vdekjen e ndokujt, aq më pak të Perandorit. Ende nuk qe shpikur tejqyra. Mirpo dëgjimi ishte po aq i gjatë sa edhe vështimi me tejqyrë, dhe banorët e bregut qenë shajnitur nga grahmat e mbytura e të mistershme të dallgëve që sillnin kërcënime velash nga e Padukshmja.
Anijet perandorake ktheheshin nga ditëlindja e një mbreti të huaj. Perandori i pat çuar dhuratë një robinjë me tri sisë dhe një togë kuajsh të zgjedhur. Mbreti i huaj nuk pat rënë më poshtë. Gjatë dafrungës njëjavore qenë therrur, pjekur e shndërruar në fekale mbi një mijë buaj, dy mijë pula të majme, dhe qenë tharë mbi njëzet mijë shakuj me verë të kuqe si gjaku. Perandori dhe mbreti i huaj qenë gajasur së qeshuri, duke e marrë verën për gjak armiqsh. S’kishe të ngopur me gjak të atillë.
Rënia e muzgut zbuoi në qiell një hënë të paparë. Ndriçimi i saj ishte aq i butë dhe përshkues, sa mund të betoheshe se të ka hyrë edhe nëpër fyejt e eshtrave. Po vozisnin pranë një grope nënujore vigane, ku, siç tha këshilltari historik i Perandorit, para njëqind e ca vjetësh, qe fundosur një qytet i famshëm.
- U mbyt këtu, - tha Perandori, - dhe u ngrit në papiruset e Historisë.
Perandori ishte i mençëm, ndonëse, po të gjykoje nga mosha, prireshe ta shihje vetëm me shpatë e kupë në në dorë dhe me gra të kolme në shtrat.
- Dijetarët besojnë se i mbyti dashuria për veten, - tha këshilltari. Gjynah… Kishin aq kamje e mbrothtësi, sa gjer edhe skllevërit pandehnin se jetojnë në një qytet qiellor. Dhe u gdhinë mish për peshq.
- Ata u hëngrën prej peshqve, peshqit u hëngrën prej nesh… Kështu e ka kjo botë, - tha Perandori.
Heshti pak, pastaj tundi kokën me njëfarë nënqeshjeje.
- Mos u plak për të kaluarën e atyre që kanë qenë të lumtur qoftë edhe për disa minuta, - shtoi. Mbi tokë faniten e bjerren qënie që treten në hiç pa shijuar pikë lumturie. E ç’mund të jetë fundosja, dhëmbët e peshqve dhe terri i frikshëm i ujrave për atë që ka shijuar lumturinë e epërme?!
- Tani do të mund të shihen ngrehinat e dikurshme të qytetit, - tha këshilltari. Edhe hëna është në anën Tuaj.
Vozitësit skllevër morën urdhër të ndaleshin. Perandori u kthye të shquante skajin e pasëm të karvanit, por nuk arriti. Mundi të shihte vetëm një trumbë velash të mufatura, që i jepnin karvanit pamjen e një gjarpëri të stërmadh me flatra.
Këshilltari u përkul i pari mbi ujrat e kulluara, si për ta ruajtur Perandorin nga ndonjë mallkim, apo magji e zezë, që mund ta dëmtonte thjesht pas takimit të syve me pasqyrën e pafundme të Mesdheut.
- Ja një pasqyrë, që nuk fsheh ç’ka brenda, - buzëqeshi Perandori.
Të zgjedhurit hodhën sytë poshtë dhe nisën të shëtisnin vështrimet mes mureve dhe kolonave prej mermeri, mes rruginave me kalldrëm, në sheshet ku dikur mbaheshin fjalime të paharruara e këmbeheshin mallra me monedha ari, në kthinat e varjeve, të prerjes së kokave, apo të djegies në turrën e druve.
- Thonë se gratë e këtij qyteti kanë qenë të bukura si yjet, - tha njëri nga këshilltarët.
- Atëhere, fundosja s’ka pse na habit, - qeshi Perandori. Ajo që shoh atje thellë, mos është gjë një kurorë?
Atyre që ishin miopë u erdhi keq, se nuk mund t’i jepnin Perandorit asnjë të dhënë të saktë. Kur këshilltari historik po përgatitej ta sqaronte se ishte vërtet fjala për një kurorë, - kurorë dafinash, çuditërisht e pakalbur, mbase e thurrur nga duart e ndonjë vajze të dashuruar, apo të ndonjë fëmije që s’kish pandehur se vetëtimthi do të mbytej, - Perandori u zgjat mbi parmak dhe pohoi me krye. Kurora me dyzetekatër gurë të çmuar, që kushtonin dy mijë robinja copa, u fundos në qendër të pasqyrës, zhubrosi sipërfaqen, pastaj sy të panumurt u çakërritën duke ndjekur drithërueshëm se si kurora përhumbej gjithnjë e më poshtë mes gërmadhave të floritura nga hëna.
- Hej, ti! - bërtiti Perandori. Hidhu në ujë e më sill kurorën!
Disa prej oficerëve u qe ngjethur zemra. Secili do të kish dashur të hidhej për të sjellë kurorën, mirpo gishti i Perandorit qe drejtuar nga skllevërit. Ata quheshin të gjithë “Ti” dhe vetëm Hyjtë mund të kuptonin si dhe pse u krodh në ujë filan “Ti” e jo të tjerët.
Ti sapo kish mbushur të shtatëmbëdhjetat. Nuk kishte asgjë të pazakontë në pamje. Shtat mesatar, flokë të grunjtë, sy pak të vëngër, gjymtyrë të rëndomta. Hapi njëfarë tuneli ngjyrë hëne mes rrënojave nënujore, notoi për poshtë derisa dy currila gjaku i shpërthyen nga veshët, nga goja, por mbase edhe nga sytë, e kapi kurorën që vlente sa një qytet i pafundosur, dhe nisi të ngjitej drejt sipërfaqes. Me qëllim që t’ia priste shqetësimin Perandorit, e ngriti kurorën me duar ende pa nxjerrë kokën jashtë. Poeti i shpurës perandorake tha se vetë Mesdheu, i frikësuar, po ia kthente Madhërisë së Tij kurorën që pat synuar t’ia vidhte.
Perandori nënqeshi.
Skllavi Ti nxori kokën e përgjakur nga uji, u shty për më lart me shputat e lodhura dhe, që të mund të notonte drejt anijes, e vuri kurorën në kokë. Ra një heshtje më e thellë se heshtja e qytetit të fundosur. Mes syve të egërsuar e plot maja thikash të oficerëve, skllavi Ti dalloi sytë e mahnitur e disi të butë të Perandorit. Vështrimet u takuan sa hap e mbyll sytë, pastaj skllavi Ti mbylli sytë dhe funditi bashkë me kurorën që kushtonte sa lavdia e një qyteti të fundosur dhe hymbi sysh, ndonëse ndriçimi i hënës qe dyfishuar dhe askush nuk pat menduar të ndizeshin pishtarët dhe flakadanët perandorakë.
- Hej, hej! - ulëriu dikush.
Perandori nuk bëzante.
Kurora u fanit disa herë me radhë, gjithnjë e më larg anijes, funditi, doli sërish, dhe të gjithë ishin ngurosur, sepse Perandori nuk po jepte urdhër të qëllohej me ushta, me shigjeta, me hobé, apo që ndonjë varkë t’i turrej pas për ta kapur e vrarë atë Ti të pafytyrë.
- Të gjithë gurët duken njëlloj, - tha Perandori.
Vërtet: ndriçimi i hënës bënte që gurët e çmuar të kurorës të mos dalloheshin mesveti. Ose patën qenë gurë hëne, që, deri në ato çaste, ishin hequr si rubinë, diamante, ametistë, jaspis etj.
Po të kthehem tani, mendonte skllavi Ti, ata do të më shqyejnë. E kishte fjalën për vëllezërit skllevër. Po sa mund të më llahtarisë vdekja, mbytja, uria e peshqve dhe kjo errësirë e pafundme nënujore, apo edhe mllefi i tyre, kur kam në krye një kurorë të tillë?!
Anijet perandorake ktheheshin nga ditëlindja e një mbreti të huaj. Perandori i pat çuar dhuratë një robinjë me tri sisë dhe një togë kuajsh të zgjedhur. Mbreti i huaj nuk pat rënë më poshtë. Gjatë dafrungës njëjavore qenë therrur, pjekur e shndërruar në fekale mbi një mijë buaj, dy mijë pula të majme, dhe qenë tharë mbi njëzet mijë shakuj me verë të kuqe si gjaku. Perandori dhe mbreti i huaj qenë gajasur së qeshuri, duke e marrë verën për gjak armiqsh. S’kishe të ngopur me gjak të atillë.
Rënia e muzgut zbuoi në qiell një hënë të paparë. Ndriçimi i saj ishte aq i butë dhe përshkues, sa mund të betoheshe se të ka hyrë edhe nëpër fyejt e eshtrave. Po vozisnin pranë një grope nënujore vigane, ku, siç tha këshilltari historik i Perandorit, para njëqind e ca vjetësh, qe fundosur një qytet i famshëm.
- U mbyt këtu, - tha Perandori, - dhe u ngrit në papiruset e Historisë.
Perandori ishte i mençëm, ndonëse, po të gjykoje nga mosha, prireshe ta shihje vetëm me shpatë e kupë në në dorë dhe me gra të kolme në shtrat.
- Dijetarët besojnë se i mbyti dashuria për veten, - tha këshilltari. Gjynah… Kishin aq kamje e mbrothtësi, sa gjer edhe skllevërit pandehnin se jetojnë në një qytet qiellor. Dhe u gdhinë mish për peshq.
- Ata u hëngrën prej peshqve, peshqit u hëngrën prej nesh… Kështu e ka kjo botë, - tha Perandori.
Heshti pak, pastaj tundi kokën me njëfarë nënqeshjeje.
- Mos u plak për të kaluarën e atyre që kanë qenë të lumtur qoftë edhe për disa minuta, - shtoi. Mbi tokë faniten e bjerren qënie që treten në hiç pa shijuar pikë lumturie. E ç’mund të jetë fundosja, dhëmbët e peshqve dhe terri i frikshëm i ujrave për atë që ka shijuar lumturinë e epërme?!
- Tani do të mund të shihen ngrehinat e dikurshme të qytetit, - tha këshilltari. Edhe hëna është në anën Tuaj.
Vozitësit skllevër morën urdhër të ndaleshin. Perandori u kthye të shquante skajin e pasëm të karvanit, por nuk arriti. Mundi të shihte vetëm një trumbë velash të mufatura, që i jepnin karvanit pamjen e një gjarpëri të stërmadh me flatra.
Këshilltari u përkul i pari mbi ujrat e kulluara, si për ta ruajtur Perandorin nga ndonjë mallkim, apo magji e zezë, që mund ta dëmtonte thjesht pas takimit të syve me pasqyrën e pafundme të Mesdheut.
- Ja një pasqyrë, që nuk fsheh ç’ka brenda, - buzëqeshi Perandori.
Të zgjedhurit hodhën sytë poshtë dhe nisën të shëtisnin vështrimet mes mureve dhe kolonave prej mermeri, mes rruginave me kalldrëm, në sheshet ku dikur mbaheshin fjalime të paharruara e këmbeheshin mallra me monedha ari, në kthinat e varjeve, të prerjes së kokave, apo të djegies në turrën e druve.
- Thonë se gratë e këtij qyteti kanë qenë të bukura si yjet, - tha njëri nga këshilltarët.
- Atëhere, fundosja s’ka pse na habit, - qeshi Perandori. Ajo që shoh atje thellë, mos është gjë një kurorë?
Atyre që ishin miopë u erdhi keq, se nuk mund t’i jepnin Perandorit asnjë të dhënë të saktë. Kur këshilltari historik po përgatitej ta sqaronte se ishte vërtet fjala për një kurorë, - kurorë dafinash, çuditërisht e pakalbur, mbase e thurrur nga duart e ndonjë vajze të dashuruar, apo të ndonjë fëmije që s’kish pandehur se vetëtimthi do të mbytej, - Perandori u zgjat mbi parmak dhe pohoi me krye. Kurora me dyzetekatër gurë të çmuar, që kushtonin dy mijë robinja copa, u fundos në qendër të pasqyrës, zhubrosi sipërfaqen, pastaj sy të panumurt u çakërritën duke ndjekur drithërueshëm se si kurora përhumbej gjithnjë e më poshtë mes gërmadhave të floritura nga hëna.
- Hej, ti! - bërtiti Perandori. Hidhu në ujë e më sill kurorën!
Disa prej oficerëve u qe ngjethur zemra. Secili do të kish dashur të hidhej për të sjellë kurorën, mirpo gishti i Perandorit qe drejtuar nga skllevërit. Ata quheshin të gjithë “Ti” dhe vetëm Hyjtë mund të kuptonin si dhe pse u krodh në ujë filan “Ti” e jo të tjerët.
Ti sapo kish mbushur të shtatëmbëdhjetat. Nuk kishte asgjë të pazakontë në pamje. Shtat mesatar, flokë të grunjtë, sy pak të vëngër, gjymtyrë të rëndomta. Hapi njëfarë tuneli ngjyrë hëne mes rrënojave nënujore, notoi për poshtë derisa dy currila gjaku i shpërthyen nga veshët, nga goja, por mbase edhe nga sytë, e kapi kurorën që vlente sa një qytet i pafundosur, dhe nisi të ngjitej drejt sipërfaqes. Me qëllim që t’ia priste shqetësimin Perandorit, e ngriti kurorën me duar ende pa nxjerrë kokën jashtë. Poeti i shpurës perandorake tha se vetë Mesdheu, i frikësuar, po ia kthente Madhërisë së Tij kurorën që pat synuar t’ia vidhte.
Perandori nënqeshi.
Skllavi Ti nxori kokën e përgjakur nga uji, u shty për më lart me shputat e lodhura dhe, që të mund të notonte drejt anijes, e vuri kurorën në kokë. Ra një heshtje më e thellë se heshtja e qytetit të fundosur. Mes syve të egërsuar e plot maja thikash të oficerëve, skllavi Ti dalloi sytë e mahnitur e disi të butë të Perandorit. Vështrimet u takuan sa hap e mbyll sytë, pastaj skllavi Ti mbylli sytë dhe funditi bashkë me kurorën që kushtonte sa lavdia e një qyteti të fundosur dhe hymbi sysh, ndonëse ndriçimi i hënës qe dyfishuar dhe askush nuk pat menduar të ndizeshin pishtarët dhe flakadanët perandorakë.
- Hej, hej! - ulëriu dikush.
Perandori nuk bëzante.
Kurora u fanit disa herë me radhë, gjithnjë e më larg anijes, funditi, doli sërish, dhe të gjithë ishin ngurosur, sepse Perandori nuk po jepte urdhër të qëllohej me ushta, me shigjeta, me hobé, apo që ndonjë varkë t’i turrej pas për ta kapur e vrarë atë Ti të pafytyrë.
- Të gjithë gurët duken njëlloj, - tha Perandori.
Vërtet: ndriçimi i hënës bënte që gurët e çmuar të kurorës të mos dalloheshin mesveti. Ose patën qenë gurë hëne, që, deri në ato çaste, ishin hequr si rubinë, diamante, ametistë, jaspis etj.
Po të kthehem tani, mendonte skllavi Ti, ata do të më shqyejnë. E kishte fjalën për vëllezërit skllevër. Po sa mund të më llahtarisë vdekja, mbytja, uria e peshqve dhe kjo errësirë e pafundme nënujore, apo edhe mllefi i tyre, kur kam në krye një kurorë të tillë?!
Bukuresht, janar 2005
No comments:
Post a Comment