Anthropos/tum

Ai rri shtrirë, pa asnjë lëvizje, koka nën duar, shuplakat mbi ballë, symbyllur, në natë; hija e grilave shpaloset mureve nga dritat e mekura të rrugës; qelqet belbëzojnë nga era dimërore, nuk e përkthejnë dot. Mendimet i ka të turbullt, tym, hap sytë, rënkon i topitur, vetëm për vete, pastaj vështron mes territ numurat fosforikë dhe shtizat e akrepave të sahatit.
Pranë shtratit ka vendosur një karrike, mbi karrike ka vendosur radion e vjetër “Sonra”, kordonin e radios e ka futur në prizë, dhe tani pret. Një pluhurosje hëne, verdhane, ia huan fytyrën tek të shumtët, Ai e di këtë, po prapë pret, nuk tutet, nuk lëviz. Zvargia e shtizave të sahatit ia mat pa mëshirë durimin, pra, mat atë vetë, sepse Ai tashmë nuk ndryshon fort nga durimi i vet, edhe një minutë, edhe pesë sekonda…
Kap butonin metalik, e rrotullon, të përbrendshmet e radios kërcasin, gërhasin, stacionet fishkëllejnë, fjalime nate, lajme, reklama, kujë violinash, duhmë trompash, këngë kabaresh, lutje, gjuhë të huaja, shumë gjuhë të huaja, mahnitje lirike, xhez, të gjitha rrokullisen mbi njëra-tjetrën, mbi të gjitha, bota rrëshqet në një çast të vetëm si një plumb apo si një gjarpër, të cilin e tërheqin gjer në marrëzi për ta shndrruar në fildispanjë; Ai kap një zë, kthen butonin, zëri qartësohet, ndahet nga zërat e tjerë, nga fëshfërimat, klithmat, notat muzikore, dhe Ai merr frymë i lehtësuar, ngre zërin, e dëgjon, e dëgjon dy herë njëheresh;
me paqen e pritësit të stërmunduar merr paketën e cigareve, nxjerr njërën, e fut në gojë, e ndez duke picërruar sytë, dhe sytë i picërron sepse nuk duron të shohë asgjë të plotë, vetëm copëza, as ndriçime të plota, as sende të plota, as libra, as hije, as kujtime bezdisës apo mrekullues, asgjë. Në mendjen e vet është kthyer përmbys, ka vënë grushtat në tëmtha, shan, shfryn, nënqesh, pendohet, vjell vrer, por në të vërtetë sërish qëndron shtrirë në errësirë, me fytyrën e të shumtëve kthyer ndaj tavanit, shuplakat paluar mbi ballë, si Ai që i ruhet një shkëlqimi verbues, cigarja në buzë, symbyllur. Dhe meqënëse është shumë errësirë dhe Ai i mban sytë mbyllur, errësira e dhomës ngjan e dyfishtë.
Dhe zëri i spikeres i hyn nëpër veshë, e drithëron, e pushton nga poret, e mbështjell nga brenda, e shtang. Brenda errësirës së dyfishtë dhe syve të mbyllur, në një dhomë tjetër, larg, dikur, kushedi kur, në muzg, Ai përkëdhel me gjuhë gjoksin e Saj, Ajo rënkon e dehur dhe njëfarësoj e tmerruar, klith, ëmbël, Ai rrëshqet duart mbi kofshët e Saj, mes kofshëve të Saj, ia çjerr lehtë, Ajo rrënqethet, thotë mos, mos, të lutem…, thotë mos fare ulët, gjithnjë e më ulët, me një ton që synon të bëhet sa më shpejt heshtje; Ai e përshkon butë, e gozhdon në mes të shtratit, rëndon mbi Të, thua se po e gozhdon mbi shtrat me vetë klithmën e Saj, me atë këngëzë mjellme që do t’i lerë tani e tutje në fyt vetëm zërin e gruas; duart e saj, me gishtat e tyre të gjatë e të hollë, me thonj të gjatë e të mprehtë shprishin flokët e të dyve, thonjtë epen drejt qiejve, domethënë drejt tavanit, qafa e Saj tendoset, rënkon, beli harkohet nga dhimbja, rrjedh gjaku i pritjes së gjatë, gjaku i kurreshtjes rraskapitëse, thonjtë sulen tashmë për poshtë, ngulen në shpinën e Tij, kujisin, shkulen sërish nga lëkura e tij, duan të kapen diku tjetër, të çjerrin, të shqyejnë, Ajo kap perden pranë shtratit, e tërheq egërsisht, thua se perdja e ka fajin që kjo botë është kaq e bukur dhe kaq e mallkuar, perdja bje mbi trupat e tyre bashkë me dërrasën mbajtëse, Ai ndjen se si vetëtimthi ka një dhogë më tepër në trup, domethënë një gungë në kokë, Ajo dënes me zë të ulët, vetëm për të dy, e dërrmuar nga dhimbja, nga përvëlimi mes kofshëve dhe nga lumturia e të qënit grua, një lumturi e përzjerë me pak zhgënjim, e pat përfytyruar ndryshe, ata të kujtojnë kryqin, një kryq me dy të gjallë e me një mbajtëse perdesh.
- Bah, - rënkon Ai ftohtë. Si të humba kështu…
Sakaq zëri vazhdon të rrjedhë nga qëndismat e altoparlantit të radios “Sonra”, shpërndan një aromë të njohur kujtimesh familjare, veshjesh të reja e dollapësh të hershëm, aromë pijesh e duhani të shtrenjtë, zëri rrjedh ngadalë, shumë kthjellët, sikur del nga shpirti i natës, i vetë misterit. Është një spikere e huaj e largët, e një stacioni të huaj të largët, mirpo spikerja e huaj e largët ka një zë tmerrisht të dashur e të afërt, ka vetë zërin e Saj, ka ndoshta edhe vetë frymën e Saj - dhe Ai thith cigaren si kufomë, harron ta shkundë, harron edhe se spikerja është një femër tjetër, një e panjohur, një e huaj që ka jetën e vet, moshën e vet, dashuritë e veta, zhvirgjërimin e vet, se spikerja nuk e di dhe as që do t’ia dijë se Ai e ka humbur Atë, se Ajo tani rënkon e shkul perdet në një dhomë tjetër, nën një mashkull tjetër, se Ajo e bën kryqin tjetërkund, por spikerja nuk di asgjë, nuk njeh asgjë, është e qetë, e saktë, e ftohtë, po prapë ka zërin e Saj, e ndofta edhe vetë frymën e Saj. Dhe Ai prandaj e pret çdo natë, e dëgjon çdo natë, kënaqet e vuan si ndonjë langua, bie në një dëshpërim të ëmbël e mjerues, të cilin nuk e le pa shijuar vetëm se e di që ai lloj dëshpërimi është kalimtar, qesharak e sidomos absurd.
Pasdite Ai ka ledhatuar flokët e një tjetër femre, i ka përkëdhelur vetëm e vetëm se i sillnin ndërmend flokët e Saj, Ai ka shtënë në dorë madje edhe një bel si i Saji, një palë kofshë të Sajat, një palë pulpa krejt të Sajat, një palë buzë, madje edhe një seks me trajtën, përmasat dhe nxehtësinë e seksit të Saj, madje edhe një palë vithe të Sajat, pak të përhedhura, nga ato që vdesin për shtrat, dhe tani, pas mesnate, ose pak para mesnate, varet nga moti, rri e dëgjon zërin e saj, thith ndoshta vetë frymën e Saj, zërin që harxhohet diku tjetër, në një jetë ku Ai nuk figuron veçse si lugat, hije e moçme, por spikerja është e qetë, është e pandjeshme, s’njeh asgjë.
Ai nuk merr vesh asnjë fjalë, ajo flet një gjuhë me tinguj dëborërash, fërrmim qirinjsh, me Krishtlindje, maja të thepisura e fjorde, por Atij nuk i hyn në punë gjuha, nuk i duhen fjalët, Atij i duhet vetëm zëri, le të thotë po të dojë se po bje tërmet a ka rënë zjarri, i duhen tingujt, le të njoftojnë po të duan se ka ardhur kijameti, tingujt që i ringjallin të vdekurën e humbur, Atë që pat qënë aq e hijshme, aq e brishtë dhe aq e ëmbël në shtrat sa mund të mallëngjente edhe plumbin – dhe Ai thith cigaren dhe dëgjon, dhe është i qetë se të nesërmen në mesnatë apo pak pas mesnate, varet nga moti, spikerja do të flasë prapë, e gunga majë kokës tanimë është ulur, është harruar, si të humba kështu, shpirt, ku të humba - dhe hiri i cigares qëndron drejt, i pashkundur, dhe xixëllonja e cigares ulet poshtë e më poshtë, pa ngut, derisa dhoma nis e zbardhet, Atë e zë gjumi me filtrin në buzë, e spikerja ka kohë që ka mërguar në jetën e vet, rrokullisen e përmbyten si në orë apokaliptike zhurma rrënqethëse, ritme xhezi, lajme mugëtire, këngë kabaresh, lutje, vaje, kujë violinash, dehje lirike, hungërima trompash, fagotë vetmitarë, heshtje të mëdha, sinjale që përsëriten e përsëriten e përsëriten…

(Tiranë, 1990)