Shtojcë nga Libri i Faljeve

Gjatë njërës prej shumë netëve të dehjes, kur gjaku i hardhisë i pat shkrirë kufijtë mes sendeve dhe e pat shndrruar botën në njëfarë llave shumëngjyrëshe, Poeti pat ndjerë se në një të ardhme do të kish nevojë për falje. Poetit i ndodhte shpesh që të ngrihej nga gjumi i drekës me një bindje të pashpjegueshme, se e kish vendin vetëm në ferr; vetëm numuri i rrethit ndryshonte. Në kokën përherë të nxehtë të Poetit, Zoti e ndërronte pothuajse çdo orë pamjen dhe thelbin, duke ruajtur megjithatë fuqinë e plotë mbi atë hapësirë të brendshme, për faljen e së cilës gjer edhe Poeti do të kish nevojë një ditë. Mirpo Poeti ishte shumë vetmitar dhe pa përgjigje fort të kthjellëta nga ana e Zotit, prandaj edhe vendosi të gjente një arsye për të siguruar faljen. Sa më tepër pinte, aq më i etur ndihej për falje, aq më qartë ngjizte në përfytyrim një libër të moçëm, fshehur njerëzish, një Libër të Faljeve, shkruar nga vetë Zoti gjatë vetmisë së Krijimit apo rikrijimit, njëfarë Apokalipse zemërgjerë.
Meqë Zoti i kuptonte të gjitha, pat shtuar në Librin e Faljeve edhe një klauzolë për poetët e papunë. Sepse Poeti nuk dinte e nuk bënte gjë tjetër veç poezive dhe dashurisë. Në trurin përherë përvëlues të Poetit, shtojca e Librit të Faljeve, u përpunua, u korrigjua, u zgjerua e u ngjesh deri në pleqërinë e thellë të tij, kohë kur edhe sprovat e Zotit u rralluan dhe shumë nyje pyetjesh rinie u zgjidhën. Nenet e Librit të Faljeve ishin përkthyer tashmë në kokën e Poetit në më fëminoren gjuhë të mundshme, dhe përmbanin kuptime të thella, përtej çdo shpikjeje poetike, në lidhje me të gjithë zanatet e njerëzve. Secili nen fillonte me kohën e shkuar të foljes me qënë dhe një emër të pashquar, dhe mbyllej me të pavdekshmen por. Me t’u përmendur mëkati i të pandehurit të radhës, neni përkatës shtonte një por dhe e përforconte me zanatin e të gjykuarit, duke lehtësuar, sipas rastit, kalimin nëpër doganat qiellore. Për shembull: filani nuk besoi pa rrëmuar, ëndërroi gruan e tjetrit, vodhi mallin e tjetrit, vrau në pabesi, spiunoi, bëri dëshmi të rreme, por ka qënë politikan. Filani ua nxiu jetën njerëzve të pafajshëm, por ka qënë shef, komandant, gazetar, pijanec, kurrnac, kurvar, mjek, gjykatës etj. Nenet shquante nga një zhdërvjelltësi e veçantë, shpesh e pranishme vetëm në dashurinë hyjnore, dhe për këtë arsye, shumë sjellje trajtoheshin si zanate dhe anasjelltas. Filani bëri tradhti bashkëshortore, por ka qënë i tradhtuar nga e shoqja. Vrau, por ka qënë ushtar, kriminel, manjak, në vetëmbrojtje. Filani u thurri lavde vrasësve me emër, por ka qënë historian i dështuar, shkrimtar oborri, i varfër, i uritur, i shitshëm nga natyra etj… Gjatë gjithë jetës së vet Poeti e pat siguruar faljen duke u rropatur të gjente, si të ish gjëagjëzë, shtojcën për poetët e përkushtuar. Kish bindjen se ajo shtojcë ishte ndër më të thjeshtat.

Ka qënë artist. Kaq. Ishte dehur me vend e pa vend, kish mbajtur fjalime trallisës, kish fyer shokë e miq, hasmë e të panjohur, kish marrë nëpër këmbë politikanë të ndryshëm, ish tallur me copra nga historitë a lavdishme, por ka qënë artist. Duhej marrë me mend se të ishe artist qënkej një dhimbje e pazakontë, njëfarë murgimi, arrati nga gëzimet e thjeshta; kish kuptimin të mbeteshe shpesherë pa bukë, rrugëve, të flije në stacione metroje, të mos kishe me çfarë të paguaje qiranë e dhomës, të mos mundje t’i ktheje borxhet në kohë, të mposhtje ligësinë e heshtur të ziliqarëve, helmin e profanëve, të mbeteshe pa prindër, pa miq, pa të dashura etj – të gjitha vetëm për një gllënjkë pavdekësie, gllënjkë, e cila nuk ishte as ajo fort e sigurtë. Kish kuptimin të qaje kur të tjetër qeshnin e brohorisnin, të qeshje kur të tjerët vajtonin, të heshtje kur gagaçët recitonin a këndonin, të mos ulërije kur askush nuk ua varte fletëve të shkruara me gjak e kur stomaku të klithte si ndonjë bretkocë e përdhunuar, të mos bëje asgjë ndaj dështakëve që trumbetoheshin si gjeni, ndaj gjenive të çartur nga paranoja, të mos hidhje trutë në erë kur duhej t’i hidhje e sidomos të jetoje kur nuk jetohej dot më… Ka qënë artist. Dehej, shkruante, binte në dashuri, shante, përgojonte, fuste spica, nuk i kthente dot borxhet në kohë, nuk adhuronte askënd e asgjë përveç Zotit e poezisë, por ka qënë artist. Braktiste të dashurat, bridhte me gratë e të tjerëve, gjente muza të tjera më pak a më shumë të përshtatshme, kamzhikonte kë mundte me gjuhën e tij prej gjarpri, por ka qënë artist. Harronte gjërat që s’duheshin harruar, shtynte zgjidhjen e gjërave që s’prisnin, u jepte më shumë rëndësi ca gjërave të çuditshme e që dukeshin aq pa peshë, aq kalimtare, u falej më tepër fjalëve e ngjyrave, se sa njerëzve, çmimeve e ngjarjeve tronditëse, POR ka qënë artist. Gati në çdo çast sadopak të lirë a trandës të jetës së vet, Poeti e pat recituar këtë gjysmë shpëtimtare fjalie, si të kish qënë një mantër magjike. Në fakt, mes aq dhimbjesh të shkaktuara nga çikërrimat e kësaj jete, mantra ishte vërtet magjike.

Kur i erdhi radha të çmallej me të shumtër, vetvetiu Poeti recitoi mantrën magjike, domethënë: “Ai po jep shpirt… por ka qënë artist. Ai nuk ka qënë, por vazhdon të jetë artist. Ai vetëm artist ka qënë dhe është, dhe do të jetë”. E kuptoi se pat qënë e ishte vërtet artist, por po vdiste. Sidoqoftë, gjyqin do ta kishte më të lehtë falë Librit të Faljeve dhe falë besnikërisë që pat treguar në fshehtësi ndaj Zotit qoftë edhe me faktin që nuk ia kish rrëfyer askujt çështjen e Librit të Faljeve.

Takimi i tij me Zotin u zhvillua në mirëkuptim të plotë, sikur të ndodhkej në tokë, në njërën nga shumë kafenetë ballkanase, dhe vërtet Zoti paskësh shkruar gjatë vetnisë së Krijimit apo rikrijimit një Libër të Faljeve, me shtojca për të gjithë, mirpo, pasi e shfletoi atë libër disa herë dhe nuk e gjeti kërkund shtojcën kushtuar poetëve, Zoti tha:

- Nuk besoj se ndodhemi para ndonjë gabimi faqosjeje apo shtypi… Vetëm “por ka qënë artist” mungon… Siduket e ke përdoruar aq herë atje poshtë, saqë është zhdukur që këtu…

Mirpo Poeti pat qënë artist. Kjo nuk mund të vihej në dyshim. Mirpo shtojca nuk gjendej gjëkundi, vetëm ajo mungonte në tërë atë Libër Faljesh. Nga ana tjetër, vrasësit me mëditje, politikanët, profanët, dështakët, hafijet, shitësit e atdheut, muratorët, minatorët, magazinierët. Llogaritarët, veteranët, ulokët, marangozët, këngëtarët, lypësat, ambasadorët, të gjithë i kishin shtojcat përkatëse. Mirpo “të lutem shumë, Perëndi, shiko edhe një herë, urdhëro syzet e mia, po të duash, ndofta akoma nuk ka hyrë në shtyp, ndofta është shkulur nga dikush me qëllim të keq, ndofta…”

E kur po bindej se përdorimi me tahmaqarllëk i të fshehtave që nuk i besoheshin kujtdo i zhdukte këto të fshehta të paktën nga Libri i Faljeve,

Zoti po i thoshte se edhe Emrin e Tij

Po e përmendnin ca si shumë ato kohë.

1993