Çmimi i Madh - Festivali ndërkombëtar Très court 2017
Motivacioni i Jurisë: "Për thjeshtësinë e konceptit dhe bukurinë e imazhit, një film i realizuar me mjete modeste, por me cilësi të larta teknike, që arrin të jetë i gjithëkohshëm, poetik, piktural dhe meditativ"
"Një urë ku ndodh diçka e rëndomtë dhe përherë e papërsëritshme. Një tjetër urë mes pikave ku mbërrijnë protagonistët. Por sidomos një urë mes realitetit dhe pasqyrimit të tij në ujë, ose mes syrit / kamerës së xhirimit dhe qendrës së ngjarjes". (A.-Ch.
Kyçyku)
"Lumenjtë e Saharasë" - 30 vjet më pas, ose më parë
Si me të qeshur, ata që lindeshin kur shkruaja këtë roman i kanë kaluar tashmë të tridhjetat... Edhe një dëshmi se mosha e mirëfilltë është në tekst, jo në kalendar. As në trup. Falenderime Shtëpisë Botuese PA dhe të përkushtuarës Feride E. Berisha! (Bukuresht, Qershor, 2017)
„Revista Saras: Si e keni shkruar romanin e parë; keni pasur në mëndje modele?
Ardian-Christian Kyçyku: Ka qenë “Lumenjtë e Saharasë”, në vjeshtën e vitit 1986. Mbaj mend se isha gati i ngujuar nga shirat e Tiranës, ndërsa shpirtërisht endesha brenda e rreth një Pogradeci të gjithëkohshëm, me më shumë shpirtra se sa njerëz. Zgjati më pak se një javë dhe ishte një lloj i çuditshëm tërbimi, si e ndonjë shpirti të kapur në rrjetë, por në rrjetën e Bukurisë se Epërme, kur kupton se aq bukuri s’e përballon, s’e tret dot, dhe njëherazi nuk ndalesh së ëndërruari, në mos po së luturi, që ajo të zgjerohet e të kapërcejë çdo cak. Nuk është aspak lojë fjalësh kur them se doja të tregoja gjëra që s’rrëfehen lehtë dhe të rrëfeja gjëra që s’tregohen lehtë.”(Revista Saras, Tiranë, Gusht, 2015)
l.o.l. [rrëfim]
Rropateni
më kot, të nderuar, nënqeshte Profi, për sa kohë s’mund të skiconi as shkarazi
ca gjëra tejet të thjeshta, si puna e vdekjes. Apo as vdekja s’është me aq e
thjeshtë sa ç’ishte në fëmininë time?! Kishin kaluar tashmë tri orë nga ato
ballkaniket dhe askund mbi mur nuk shquhej ndonjë gjurmë vdekjeje. Por as
ndonjë jete e denjë për kurreshtje nuk dukej. Përndryshe, qe një ditë mjaft e
ngarkuar. Në vetëm 24 orë njerëzimi festonte Ditën botërore dhe / ose
ndërkombëtare të: Teatrit të kukullave, Fëmijëve të rrugës, Sindromës
Down, Luftës për çrrënjosjen e racizmit, Luftës për luftimin e pagjumësisëdhe Poezisë.
Ndërkaq, disa prej tyre ia kishin ndryshuar Profit nofkën dhe fshehtas e quanin
Star (nga Kujdestar).
- Të
pëlqen, o Staro, - e pyeti njëri.
Pa u
bezdisur nga ai llagap përqeshës, Profi ndreqi syzet dhe kundroi murin.
- Po
më the edhe se ç’ke dashur të thuash...
Varrmihësit nuk lenë asnjë film përgjysmë
Doktori ishte plakur mjaft, dhe, gjatë atij viti që dukej se do ta merrte me vete, kish parë në ëndërr vetëm rropullitë e veta. Të sillnin ndërmend të përbrendshmet e një të shkrumbosuri me flakëhedhëse. Doktori besonte se ato ishin bërë qymyr duke pritur që këmbëngulja e tij për të mos hequr dorë nga zanati të zbehej. Mirpo këmbëngulja e tij nuk zbehej lehtë, ndonëse shumica e të sëmurëve të atij viti i kishin vdekur në duar. Dhe Doktori ishte burrë shumë i ndershëm, dhe nuk e duronte dot mendimin se ata që i vdisnin në duar ia bashkangjitnin pjesën tjetër të jetës së tyre, që nga këputja e tutje, jetës së tij. Nuk e duronte dot këtë soj pavdekësimi, madje as pavdekësinë në përgjithësi, por as dorë nuk hiqte.
Në të gdhirën e mbrame të nëntorit, pasi
një vajzë e vogël dha shpirt në duart e tij, Doktori u ngut të mbyllej në
kthinën ku laheshin duart dhe i lau më shumë se dhjetë herë, sikur të donte
t’ua zhvishte lëkurët, apo të paktën t’u lante mëkatet e pavullnetshme. Nuk
arrinte të besonte se i kish gazmendur të
shumtët me një shpirt që ende s’i kish
Si nën qiell
Zërat e tyre
dëgjoheshin si nën ujë. I përfytyronim të
mbyllur në flluska si ato të sapunit, ose edhe si ato që përshkruajnë ëndërrat
në vizatime, dhe buzëqeshnim. Buzëqeshjet tona
largoheshin pó si flluska, po zor se ua vinte njeri veshin. Për vite me radhë,
asnjëri prej tyre nuk pati kurreshtjen e as mori mundimin të përkthente
buzëqeshjet tona të çiltra. I pandehnin flluska të mbrame, nga ato që braktisin
vdekatarin para se të japë shpirt, ose njëheresh me daljen e shpirtit, a thua
se shpirti qënkej ajër i mbyllur në bula e nuk u përzjeka dot me ujin. Kur
muzgu tretej në mbrëmje dhe nga bluja e thellë, si pickime, yjëzit mblidheshin
mbi ne, na dukej sikur të gjitha flluskat e ditës paskëshin qenë ca lloj vezësh
të tejdukshme. Ato ngjiteshin lart, drejt shtresës aq të hollë ku ujrat
takoheshin me qiejt, njëheresh me afrimin e yjeve drejt ujrave, dhe plasnin
butë, si në shurdhëri. Yjet shndërroheshin në fjolla bore, ose lule kristali. E
gjitha ngjasonte njëfarësoj me pllenimin, por jo aq të luleve, se sa të peshqve
që vallzonin rreth nesh. Mbrëmjeve të dimrit, vendin e yjeve e zinin fjollat e
borës, por pllenimi nuk ndryshonte. Kjo ishte mahnitja e fundit që ne shprehëm
me fjalë, para se ata të vinin me radhë për të na ftuar jashtë, ose në atë që
quanin brenda, madje jo rrallë brenda jetës.
Subscribe to:
Posts (Atom)