(...)
22. Sonila shtrihej lakuriq pranë meje dhe kjo nuk më çudiste. Ndihesha i qetë, sepse asgjë, madje as mungesa e plotë e çudisë, nuk më çudiste më. Fqinji më pat tërhequr vëmendjen se po bëhej gati një javë a më shumë qysh kur qe plevitosur, po shqepej me kanamicina, dhe unë, merre me mend, unë fqinji i tij më i afërt, nuk i kisha thënë as të shkuara, asgjë, madje, merre me mend, kisha bërë sikur nuk dija gjë. Njerëz ishim, dhe një të shkuara mund ta thoshim. Veç kësaj, merre me mend, ai nuk mbante mend të ishim grindur ndonjëherë, për asgjë, dhe nuk shihte asnjë arsye, për të cilën të grindeshim në të ardhmen. Dhe kishte të drejtë. Si gjithmonë. Dhe më bënin për të vjellë njerëzit që kishin gjithmonë të drejtë.
E vetmja gjë që më shkaktoi njëfarë
bezdie ishte mëdyshja nëse shtypja e qenit nga vetura kishte ngjarë vërtet, apo
ashtu më ishte dukur mua. Të them të drejtën, përtova të dilja deri tek ura për
të parë nëse qeni ishte gjallë, apo mungonte. Ishte gjithë ajo rrugë deri atje.
Po gjithsesi: brenda apo jashtë meje, qeni ishte shkelur, ishte mbjellë drejt
së ardhmes. Pak rëndësi kishte vendi i ngjarjes. As që kisha kohë e nge të
merresha me hamendje. Po, po, ashtu është. Një skaj që i duron të gjitha, ë? E
fortë, për nder. Që i harron gjërat shqetësuese, mërzitëse, dërrmuese, të zeza.
Si maja e gjilpërës së Sokratit, ë? Ku pleksen e ëmbla me të hidhurën,
shëruesja me helmuesen, ë. Maja nuk provohet kurrë, ë. E fortë, për nder.
Ç’gjuhë që ke edhe ti. Po, po, e kam të lehtë të filozofoj. Qoftë e dhe gabim,
qoftë edhe kuturu. Po pse të mos filozofoj. A jam lindur. Atëhere jemi në
rregull. Gabojnë filozofët e mëdhenj, ata që hanë bukë e helm me këtë punë, jo
më ne të panjohurit, që filozofonim pa zë, pa bërë dëme dhe vetëm për vete. Po,
po, mundet. Ai skaji që i duron të gjitha, ë. Ku vdekja i hedh kthetrat qysh në
lindje, ë. Ashtu, ë. Po, po, ashtu më është dukur. Sikur plakun do ta thithte
toka nëpërmjet bastunit. E saktë, e saktë. Bastunit si grep.
Nuhasja aromën e kurmit të Sonilës,
bebëzat i qenë trëndafiluar nga prushi i mangallit.
Si do t’ia bëjmë për të ikur, - më pyeti.
Po pse të nxitohemi, - e pyeta. Kemi
kohë.
Po shkolla që fillin, - tha ajo.
Nuk prish punë, - thashë.
Po si nuk prish, - tha ajo. Si shumë e
përdor këtë nuk prish punë.
Sepse aq shumë nuk prish, - thashë.
I qenë vonuar zakonet, prandaj nuk gjente
qetësi. Nuk dinte të merrte shembull nga unë, që s’më kishin ardhur zakonet
kurrë. Dhoma voziste në një rozë të butë, sendet dukeshin të përkohshëm, pa na
e falur qoftë edhe rrejshëm kënaqesinë që të ndjeheshim sadopak të përjetshëm,
ose më të përjetshëm se sendet, dhe ne pinim cigare e konjak, dhe flokët e
borës pllakosnin qelqet e dritares, ci ca duar të vockëla që na përshëndesnin.
Nuk di nga na përshëndesnin dhe pse. Nuk di ç’m’u shkrep të mendoja se unë, në
mos e kisha mbarsur tashmë, mund ta mbarsja Sonilën, ta pjestoja më dysh, si i
thonë, dhe të vdisja pa më të voglën kurreshtje për të mësuar nëse gjysma e saj
do të ishte djalë, vajzë, binjakë, apo dështim. Duket e çuditshme, ë. Me po
këtë qetësi unë mund të vras edhe veten. Po, po, ajo është. Qetësia, me të
cilën nuk e vras.
- Thuamë të drejtën, - tha ajo. Më do
ndopak?
Bah, shfreva me vete. Se mos është kjo
kryesorja. Femrat nganjëherë bënin ca nga ato pyetjet që s’kish maskë t’i
përballonte. Sidomos në shtrat, ndonëse mund t’ua bëje kokën çorap fare lehtë,
ato gjenin gjithmonë çastin kur nuk ua dridhje dot.
Jo, - i thashë.
Ndihesha disi i lodhur nga ai takti që më
siguronte frymëmarrje të qetë, pa koklavitje ndërgjegjeje. Sa pa hyrë në jetën
time, unë e synoja këtë femër me ato rrethinat që çdo njeri i shtjellon vetëm
gjatë ëndrrave të vakëta për një të ardhme, e cila më tepër flijohet ëndrrave,
se sa lutet të vijë. Dhe tani, ndonëse më zgjonte epsh e nuk ngopesha me kurmin
e saj, e ndjeva se edhe po të më braktiste, do të ikte bashkë me dhimbjen që
natyrshëm do të duhej të ndjeja për humbjen e saj. Nuk qe shpikur akoma ajo
dhimbje që të mund të më ndante mua nga vetja! Ashtu, ashtu është: jam i
pandashëm. Jam i pamposhtshëm. Jam plot të qepura e të shqepura. Hyrë, dil,
ajri mbetet. Dhe ajri është shpikje e madhe.
Ajo më vështroi me një dhembje të fshehur
keq, një grimë larg shajnisë, por edhe me njëfarë mosbesimi kryeneç. Lutej që
të bëja shaka. Lutej kot.
Ajo nuk u shajnit, madje u shkreh si
ndonjë sustë:
Po pse, pse-e, - u përgjërua.
Sepse s’dihet se si ngjit, - thashë.
Pastaj kjo nuk është kryesorja.
Ahu, - kërceu, - më çmende. Ti je fare pa
kryesore.
Ose e kam një të madhe, - thashë.
Ndjeva se si gjaku iu përvodh nga
shuplakat, se si la peng akullin në krahë, dhe ndjeva se si ajo u kruspullos
nën lëkurët e veta, me siguri e etur të strukej në atë pikën që i duronte të
gjitha, që i harronte gjërat shqetësuese, mërzitëse, dërrmuese dhe me të cilën,
si të gjithë, kish lindur, dhe nga e cila, si të gjithë, do të shuhej. Ashtu
është, ashtu. Ti ke të drejtë. Ne jemi, kemi lindur, dhe kjo i sfidonte të
gjitha. Ne jemi, kemi lindur – kjo i përballon të gjitha.
Papritmas më kërceu sipër, si ndonjë
shqiponjë, flokët e zinj, - se mos më hanin, - flokët e zinj prej meduze më
shkitën rreth qafës, mbi fytyrë, dhe më tha:
Nuk prish punë, - më tha. Për mua
kryesore është që të dua.
Ashtu është, - pohova. Edhe të duash pa
të dashur, e sidomos të duash pa të dashur është një hap drejt lartimin hyjnor.
Drejt shpëtimit të shpirtit, si i thonë. Sepse kështu njeriu ia dëshmon më
qartë vetes të qënën e vet.
Dhe qënia është lindur për të dashur, -
më shkërbeu ajo.
Dhe është e pafundme për të dashur,
shtova. Merre me mend.
Aty e pyeta veten: kë do ti?
Nuk kishim kohë dhe u puthëm. Kur të
merren mendtë nga ëndjet trupore, edhe truri i shkund bërsitë, dhe Sonila i
kishte të gjitha ato që duhet të ketë një femër, - për ta shijuar pa e dashur,
- dhe kjo mjaftonte. Është mirë kur secili varroset për vdekjen e vet. E luta
të më sillte pak ujë dhe ndoqa me sy kurmin e saj të zhveshur, të nxehtë, ata
këllqet që m’i ngrinin leshrat përpjetë, thua se në dhomë po shëtiste rrufeja.
Më joshte edhe fëshfërima e këmbëve të saj mbi parket; nën shkëlqimin e roztë
të mangallit, pandeha se ajo mund të kalonte mes mureve, mes trupave, madje
edhe nga njëra botë në të tjerat, pa më të voglin mundim, si dikur unë në ëndërr.
Por vetëm lakuriqe, ama.
Eja, - i thashë.
Ja, të mbush gotën, - tha.
Nuk ka nevojë, - thashë. Nuk më pihet më.
23. “Prit, moj, këtu, - i thashë. Kalon
para meje dhe nuk flet. Pse nuk flet?
Po unë nuk po ik, - tha ajo. Ti më thua
prit, moj, këtu etj, etj, kurse unë vetëm po të buzëqesh.
Prit këtu, të thashë.
Bëj sa të duash kështu, - tha ajo me të
butë. Jemi në mes të ëndrrës.
Pikërisht se jemi në mes të ëndrrës, ti
nuk duhet të bësh kështu!”
Por ajo bënte ashtu, domethënë rrinte në
vend, më buzëqeshte ëmbël, nuk ikte, por unë isha i bindur se po ikte. Zgjata
dorën drejt flokëve të saj, ishte e ngrirë. Ela, Ela, të dua, i thashë, por ajo
vetëm buzëqeshte. Alo, alo, mos bëj kështu. Mos bëj kështu se jemi… jemi në
mes… të ëndrrës.” Futa një cigare në gojë, mora çakmakun dhe, kur e ndeza, m’u
bë sikur po e ndizja për të ndriçuar udhën drejt zgjimit. Hapa sytë.
…
Tymosja duke u endur kuturu nëpër
korridorin e errët. Jo rrallë më kish ndodhur të më joshte errësira, bota ku
asgjë nuk duket, ku asgjë nuk të kujtonte gjë tjetër e ku asgjëja t’i kujtonte
të gjitha, por të gjitha njëheresh, nuk i ndaje dot, nuk u vije dot emra, pra,
nuk të bezdisnin. Vetëm aroma e kurmeve, e Sonilës dhe e imja, flatronin
përreth, këndshëm, si ca flutura, për të cilat thuhet se janë shpirtra të
vdekurish. Nga xixa e cigares dalloja vetëm dorën time, të majtën, gishtat dhe
orën, dhe dora më dukej tmerrësisht e vogël dhe e papërkryer, e vogël në
përmasë qesharake.
Isha unë, katër dyert e zymta, dritarja
me grila dhe e shtuna që po afrohej;
Dhe e diela pushim.
(...)