Endrita po tregonte një barcaletë me ulokun që pat
hipur në shpinë të të verbrit, kur Home Çkena, në vend që të qeshte qoftë edhe
sa për miqësi, tha mendueshëm:
- E
ç’të duhet jeta ndonjëherë?! Ata që kishe në atdhe kanë vdekur, ndërsa ti je mëse
i vdekur për të gjithë ata që kanë ngelur atje… Je si ndonjë shpikje…
Endrita
dhe ne bëmë sikur s’ia vumë veshin. E dinim që kishte një përfytyrim të veçantë
rreth mërgimit dhe na e pat dëshmuar gjatë një takimi qesharak me njërin nga
ministrat e panumurt që vinin të na bëheshin baballarë e të qanin gju më gju me
gjunjët tanë të capaluar hallet që ata pandehnin se kishim. Ministri në fjalë
ishte çunak, faqekuq, një nga ata që shëndoshen furishëm, mbeten shtatzanë me
bollëkun, qivuren në kostume të zinj, venë ndonjë stemkë mbi zemër dhe pjellin
e mbajnë fjalime si nga rropullitë e rilindësve. Na e pat thënë hapur: «Të
dashur bashkatdhetarë, të dashur vëllezër, na thoni ç’doni të bëjmë për ju…».
Në sallë, padukshëm, kish plasur ajo që mund të quhet e qeshur zorrësh
dhe që nuk para humb hidhërim, po të pjerdhësh. Ca zëra kishin kërkuar sjelljen
e atdheut këtu, ose zhvendosjen e mërgimit atje. Kurse Home Çkena, që ishte i
ndrojtur nga natyra, ose, më mirë: nga sasia e mençurisë që bartte në kafkë dhe
të cilën s’ishte asnjëherë i sigurtë se nuk do t’ia keqkuptonin, drithëronte.
Pat ngulmuar aq herë me thërrime zemre: «Hajde, çuna, se do vijë e djathta
në fuqi dhe s’do na harrojë. E djathta s’harron askënd. Hajde, çuna, se do vijë
e majta në fuqi dhe s’do na harrojë. E majta s’harron askënd. Hajde, çuna, se
do vijë qendra në pushtet, do vijë rrethina, do vijë katrori, rrethi, koni… ».
Papritmas qe ngritur në këmbë dhe i kish thënë ministrit:
- Na thoni më parë ju se çfarë jeni në gjendje të
bëni, pastaj ne do t’ju themi se ç’na nevojitet.
Na pat mbetur gdhendur nga ai tubim vetëm fytyra e
qymyrtë e ambasadorit që vigjëlonte mbi mërgatë asokohe, sytë e vranët, të
zhgënjyer, dhe tendosja përbuzëse, vishnjë, e nofullave, diçka që mund të
shqipërohej: «Po ju s’keni brekë në bythë e atdhe nën shputa, mor halabakë –
si guxoni të hidhni baltë mbi misionin e zotit ministër?!».
- Nuk ju vjen ta besojnë, - pat thënë Home Çkena pas
mbledhjes. Nuk ju vjen të besojnë, se, po të mos ishim ne jashtë, askush s’do
ta merrte vesh, për njëqind e ca vjet, se ata janë brenda. Por do të vijë dita kur ta marrin
vesh se ne jemi kufijtë e tyre. Ja, kështu siç jemi, pa brekë në bythë, pa
atdhe nën shputa…
E në mungesë të kufijve, gjithçka e gjithkush i përkiste vetëm Hiçit. (...)