Ra edhe fortesa më e vështirë, ajo e gurta në zgrip të shkretëtirës.
Më shumë se pesë popuj shëtitës i patën ngritur kult në këngët e tyre me kreshnikë – dy syresh e patën pagëzuar Tempulli, tre të tjerët: Atdheu që s’pushtohet dot.
Perandori tha se do ta kapërcente pragun e saj i vetëm, pa shoqërues, i paarmatosur, pa roje, pa kalë apo gamile. Do ta kapërcente atë prag edhe sikur ta dinte se do të vdiste, në rast se ai dorëzim pa gjak i fortesës ishte ndonjë kurth. Banorët e shkretëtirës shquheshin për kurthe.
Fortesa ra njëheresh me rënien e diellit, pasi ushtarët perandorakë e rrethuan me heshta e rrjeta metali sa as vetë Vdekja, po të ish ngujuar mes atyre mureve, nuk do të mund të dilte jashtë e gjallë. Fitoren e pritme e turbulloi pak heshtja e dritareve të fortesës, e bedenave të shkreta, e sidomos e një flamuri të bardhë, të rjepur ndofta nga shpendët mishngrënës të zonës, flamur që valëvitej vetëm në drejtim të horizontit, thua se i lypte paqe vetë Pafundësisë. Në hartën e madhe të pushtimeve u shtua kësisoj edhe një rreth i kuqërremtë - një rreth që rrinte serbes, si syri përtallës i ndonjë të verbri, ç’prej të paktën dhjetë vjetësh. I vetmi ndryshim nga rënia e fortesave, qytezave, qyteteve e mbretërive të tjera ishte se tani nuk do të jepej më ai urdhëri, të cilin e dinin përmendsh gjer edhe foshnjat shumëkombëshe në bark të nënave. Perandori s’mund të urdhëronte tani: “Një pjesë e ushtarëve tanë mund të nguliten këtu, mund të martohen me vajzat e këtyre trevave. Fëmijët e tyre do të jenë ushtarët tanë të ardhshëm. Burrat të hidhen në zinxhirë dhe të na prijnë drejt hasmëve të ardhshëm. Nëse kanë pergamenë, libra, gurë të çmuar, metale, skulptura dhe simbole fetare me vlerë, të mblidhen të gjitha në disa karroca nga të tyret, ose në arka, dhe të hipen mbi kuaj e gamile. Përpara!”
Të paktë ishin ata që nuk e mbajtën frymën kur Perandori kapërceu pragun.
Perandori humbi nepër rropullitë e fortesës dhe doli sërish pas rreth gjysmë ore.
Kronikani perandorak, pas një këshillimi të shkurtër me Perandorin, i dorëzoi penën të zot dhe ky i fundit, duke liruar vështrimin nga flokët e gjatë e të thinjur, nisi të shkruante përshtypjet. Shkroi se fuqia e vërtetë e kësaj fortese kaq të përfolur, të synuar e të kënduar s’paskësh qenë veçse largësia. Shkroi se nuk mbante mend që kur ish nisur ta pushtonte këtë fortesë. Ndofta ish sulur qysh në fëmini. Shkroi se tërhiqte pas shpine perandorinë më të madhe që ish parë gjer atë ditë mbi këtë planet. Për të mbërritur në këtë fortesë kish vrarë, prerë, e pushtuar pa u ndalur askund. Kish zgjedhur gjithmonë rrugën që ecte vetëm drejt, duke shmangur rrugët e tërthorta, ato aq tundueset, sepse e dinte që kësisoj, një ditë, do të mbërrinte atje nga ku ish nisur. Mirpo atje nuk mund të mbërrinte pa hasur këtë fortesë. Rrugët ishin rralluar sa më tepër i avitej shkretëtirës. Ushtarët e tij kishin lënë kuajt dhe kishin rrëmbyer gamilet. Kish ecur në krye të ushtarëve derisa ushtarët dhe gamilet e tyre kishin vdekur. Kish ecur i bindur se do të mbërrinte jo vetëm në pikën nga ku ish nisur të pushtonte planetin, por edhe në fëmininë e vet. Kish ecur drejt, vetëm drejt, derisa kish kuptuar se shkretëtira ishte fshirja e të gjitha rrugëve. Në sallën qëndrore të fortesës, ulur në fronin e prijësit, ish gjetur vetëm një djalë rreth të dymbëdhjetave, i vdekur. Nuk dihej me saktësi kur pat dhënë shpirt, por ishte i paprishur dhe i pacënuar nga sqepat e shpendëve mishngrënës. Mbante në dorë, mbi gjurin e majtë, një penë prej bronxi, si punë thike, të përdorur kushedisa vite më parë, të ndryshkur në majë. Nuk kishte me vete asnjë copë letre a pergameni. Ishte i veshur thjesht, me njëfarë çarçafi ngjyrë mjalti. Kush mund të thoshte se cili qe, cilët e patën lindur, ç’magji e pat joshur deri aty?!
Mos ndoshta ishte ndonjë plak, që ish nisur me rastin e ditës së vdekjes drejt fëminisë së vet dhe kish mbërritur në fortesë para Perandorit. Ky i fundit qe nisur qysh nga fëminia.
Pse kish synuar ta pushtonte pikërisht këtë fortesë i pari.
Cili prej tyre kish qenë më i adhuruar nga zotat?!
Perandori vuri firmën poshtë shënimeve, ia ktheu penën dhe rrotullën kronikanit që pat vdekur para disa vjetësh, pastaj përshëndeti ushtarakisht pasuesit e tij besnikë, që kishin vdekur para kronikanit, oficerët, që kishin vdekur para ushtarëve, ushtarët, që kishin vdekur para fëmijëve shumëkombësh, të cilët patën vdekur para nënave të tyre dhe robinjave, përshëndeti robinjat, që kishin dhënë shpirt para gamileve, dhe gamilet sypatrembura, që kishin ngordhur në krye të detyrës.
Pastaj, i ngeshëm, Perandori u ul në pragun e fortesës dhe mendoi se nuk gjente më rrugën për t’u kthyer mbrapsht. Në fakt, tani as që donte të kthehej. Sepse në ç’do drejtim që të nisej, çfarëdo rruge që të zgjidhte, një ditë, po të mos vdiste, do të mbërrinte pó në pragun e kësaj fortese.
1999