Kënga e puthadorëve


Dhe dita mbyllej si një çark
Ku miu ishe ti

Me këta vargje të hidhur mbyllej dita e tij. Dita, e cila në të gdhirë ngjante me një mur që duhej brejtur me dhëmbë dhe e cila, me t’u ulur mbrëmja, harrohej sikur të mos pat kaluar fare në jetën e tij. Ishte një nga hojnat e kujtesës për të të mashtruar sa mundte se nuk plakeshe, nuk përparoje drejt varrit. Mbante mend vetëm se, si edhe shumë ditë më parë, kishte pirë shumë kafe, kishte folur shumë dhe pa e pasur mendjen në ato që thoshte e dëgjonte, pa qënë fort i sigurtë, po as fort kurreshtar, se ku e pat pasur mendjen. Në të vërtetë, qysh kur kishte kujtesë, ai pat pirë shumë kafe, duke shtjelluar çështjet politike, duke përfolur dashuriçkat e zyrtarëve të tjerë, apo gafat e tyre, pastaj zbërthente nyjet e tjera të politikës, duke rrufitur kafenë dhe përgojonte dashuritë e të tjerëve. Ishte njeri i mbyllur, zemërmirë, dhe kafetë nuk i pinte me qëllim të keq. Mirpo kish filluar të vuante nga një mungesë të paktën e dyshimtë vëmendjeje, njëfarë shtangieje prej tubimesh mortore, falë së cilës harronte hollësirat e ditës, harronte edhe sa kafe kish rrufitur. Kësisoj dita e linte jashtë saj, e braktiste në mbrëmje, dhe mbrëmjet kishin filluar të ishin shumë të lagështa, me shira që rizgjonin e flladitnin kutërbimin e plehërave të qytetit, shira që shkretonin udhët e që t’i rëndonin këpucët me gjethe të kalbura.
Kur mbaronte detyrën, në kokë vazhdonin t’i zukatnin bisedat e thërrmuara të ditës, biseda që i dukeshin më tepër si ca këngë të inçizuara keq, këngë të përdhosura, ku përzjeheshin edhe planet e tij për t’ia mbathur një orë e më parë nga ky qytet, ose për t’i shtuar xhepit ndonjë lek. Sepse thuhej haptazi që tani ishte një mallkim i vërtetë të mbeteshe në qytet, dhe thuhej se kohërat ishin vërtet të arta për xhepin, pra ishte gomarllëk të mos gllabëroje ndonjë copë nga ari i tyre.
Pas kyçjes së zyrës, ai shëtiste njëcopëherë në bulevard, për të shtrydhur kokallat, dhe mendonte me njëfarë makthi se po plakej para kohe. Plehërat e pafundme, kafetë dhe ari i këtij qyteti po e plaknin para kohe. Kur shtrohej për të ngrënë, mes gumëzhimës përmjerëse të qebaptoreve, apo mes shilteve të restoranteve më të fisëm, kokën ia pushtonte heshtja, një heshtje me prejardhje fetare, besonte ai, kurse gjellët e bindnin se nuk po plakej para kohe, por se mendimi që po plakej para kohe e tundonte të dorëzohej.
Kthehej në banesën e vet në të ngrysur. Mposhtte erën e qelbur që brofte nga strehimi i katit përdhes, hapte derën, hynte, kyçte derën, hiqte kravatën, zhvishte xhaketën, hiqte këmishën, lahej shkarazi me currilat e akullt që rridhnin nga fuçia prej ullinjsh e shndrruar në dush, - currila që sikur dilnin të paqtonin marrëzinë e një kombi të tërë e jo të një koke anonime, - pastaj ndizte televizorin, rehatohej në kolltukun përballë televizorit dhe shihte televizor. Pinte ndonjë kafe, apo çaj kinez me cigare, tashmë pa folur as me vete, gjuante ndonjë film me seks, dhe s’kishte drithma më të këndshme se sa ato që të pushtonin kur ekrani, ai sy i epshit të botës, përmbytej nga sisët dhe vithet e kërcyera të femrave të panjohura, të cilat, duke qënë, si të thuash, pasuri e përbashkët, ia dilnin mbanë të ishin edhe pasuri vetjake e secilit. Por s’kishte netë më të mundimshme se sa ato me filma që rrekeshin të zgjidhnin çështjet e mëdha, të përjetshme, të botës, Ai ish bindur kaherë se nuk qe lindur të merrej me ndreqjen e botës; nuk qe lindur të zgjidhte asgjë.
Ai vetëm udhëtonte drejt varrit të vet.
Kurse në qytet, siç e ksih thënë me të drejtë një shkrimtar, secila orë përmallej për qetësinë, sigurinë dhe kamjen e një dite më parë. Sërish shumë të panjohur dinin me saktësi numurin e nishaneve në trupin tënd, numurin e vrimave në kanatiere e mbathje, mënyrën tënde të të gërrhiturit, të të kolliturit, të të pjerdhurit në vetmi, dhe mbeteshin vërtet të pakalueshëm për të rrahur gjoksin me numurin e dashnoreve që kishin shkelur. Kurse ai kuptonte me një hidhërim gjithnjë e më të argasur se nuk i shpërngulte dot rrënjët nga ky qytet i mallkuar, aq më tepër tani që e kishin ngritur në detyrë, dhe kishte vetëm një dashnore, ku platitte sa herë mundte egërsinë e gjakut. Në fakt, ai mendonte shumë për seksin, ndofta ngaqë femrat i trokisnin parreshtur në derën e zyrës, i trokisnin për të zgjidhur halle, dhe fanitja e tyre tek pragu, pamja e zyrës, mjerimi i përsëritur gjer në vjellje i halleve, domethënë fantazia mëse e varfër e fatkeqësisë njerëzore, nuk ia hiqnin mendjen nga seksi. Mendonte vetvetiu se hallet ishin jo vetëm ca mundësi shkatërrimi, por edhe zbavitjeje për fatzinjtë e varfër. I dukej se femrat, në të vërtetë, nuk ia zinin derën për t’iu lutur e përgjëruar t’u zgjidhte hallet, por për t’iu dhënë, për t’ia fashitur atë ankth të fshehtë seksual, që s’dihej nga buronte, - dhe këtë joshje të errët ai e shijonte përditë, në pushimet mes kafeve, sepse hallet s’kishin të mbaruar, kurse shumica e tyre lypnin muaj e nganjëherë vite për t’u zgjidhur. Por mbase nuk e hiqte dot mendjen nga seksi falë arsyesh të tjera. Falë atij dëshpërimi të skajshëm që ia flakërinte sysh të vërtetën se nuk kishte një jetë të vetën, një dhomëzë të vetën, të ngrohtë, të ndriçuar mirë, se nuk e priste askush e se ndofta askush nuk do ta qante me gjithë mend pas vdekjes. Nuk kishte një jetë ku të mos ndihej kaq mizorisht askush e ku të mos i duhej të ngjëronte, ai ata zagarët e nëntryezave, mbeturina nga gratë a dashnoret e të tjerëve. Në fakt, gjatë gjithë jetës, meqënëse Zoti po vonohej, ai nuk I kishte gjetur ndonjë mëkëmbës më të hajrit se seksi.
Ajo me të cilën pat kapërdirë muajt e fundit, tani si sillej disi ftohtë, ndonëse nuk ia kundërshtonte fantazitë e shfrenuara të epshit. Ajo e duronte vërtet me stoicizëm, sepse muret me lagështirë, mobiljet e plakura të zyrave, mobilje mbetur dhuratë nga një regjim katragjyshësh, i shtinin atij një epsh jonjerëzor, i frymëzonin gjëra rrënqethëse. Ajo i pranonte të gjitha shpikjet e tij në heshtje, me heroizmin e murit, kurse ai vepronte pó në heshtje, me zellin e muratorit. Ajo nuk i kërkonte asgjë dhe nuk dihej se ç’ëndrre i flijohej me atë përkushtim, kurse ai niste e mbaronte punë duke ëndërruar të tjera dhe nuk e vriste fort mendjen. E dinte se në këtë dynja gjallonin ca njerëz, vlera e të cilëve përmblidhej në mundësinë që, përmes trupave të tyre, ti të shtije në dorë e të shijoje trupa njerëzish të tjerë, në heshtje e fshehtësi të plotë, pa dëme e kokëçarje të rëndomta, si përmes të rënës me dorë, vetëm se me më pak hidhërim. Vetëm një herë ajo i qe ankuar me gjysmë zëri se ai nuk e përkëdhelte fare, nuk i thoshte asnjë fjalë të ëmbël, se e trajtonte si ndonjë copë dru. “Kam edhe unë personalitetin tim”, kishte përsëritur ajo tiradën e të gjitha femrave që e pandehin veten të martirizuara. Ai ia pranonte personalitetin që kishte, sepse ia gjente me lehtësi mes kofshëve. Kishte një personalitet të ngushtë e të nxehtë si prushi. Kur mbaronin murin dhe kur shpëtonin nga ajo angari e domosdoshme, ai kthehej në shtëpi duke pirë cigare dhe duke i këqyrur kalimtarët me një nënqeshje të pakontrollueshme vetëkënaqësie, gati i bindur se ua kish futur të gjithëve njëheresh, pa përjashtim. Ja ç’ishte në gjendje të bënte qoftë edhe personaliteti i një femre të vetme. Në kokë i dyndeshin copëra pamjesh nga ngritja e murit, copëra nga mishi i saj, vezullime flokësh, nga tundja e gjinjve të shëndetshëm - gjëra që Ai i njihte prej kohësh dhe ku s’kish lënë gjë pa futur e pa nxjerrë. Atëhere, si për t’i rikujtuar se asnjë mallkim nuk vihej poshtë me një bërje muri, një shije e pështirë i ngjitej drejt hundëve, e nxitte të merrte vrapin rrugicave, të thyente xhamat me gurë, a të hidhej nga ndonjë urë, poshtë së cilës lumi nuk ishte tharë.
Por nuk bënte asgjë të keqe.
Ndjenjat e mësipërme i provoi edhe natën kur thuhej se mund të plaste lufta. Tek ngjiste shkallinat e brejtura të pallatit, mes mureve të holluar nga parrullat, i erdhi vetiu të pyeste veten se si do të kishin rrjedhur gjërat nëse ai do të kishte qënë femër. Ndoshta do të dilte mbrëmjeve në xhiro, nganjëherë përkrahu me mamanë, për të peshkuar ndonjë të huaj nga ata që vinin për të sjellë ndihma, për të sjellë Lajmin e Mirë, për të shfryrë kurreshtjet, ose thjesht për të vërejtur nga afër se me sa mjeshtëri ia hapnin gropën vetes gjallesat e rralla të Ballkanit. Por edhe nëse plaste lufta, ajo do të kish ditur t’i dilte së keqes para, duke u bërë në kohën e duhur dashnorja e fshehtë e ndonjë zyrtari me bole të rënda, e ndonjë pasunari, e ndonjë oficeri pushtues, ose, larg qoftë, ndonjë dorë e palarë do ta kish tërhequr zvarrë për flokësh, në ndonjë cep pallati a kamioni, ku djelmosha të fuqishëm e të ndërkryer do ta kishin përdhunuar sa të mos i bënte më përshtypje as lufta në fuqi të luftës.
Ai rrotulloi çelësin për herë të tretë, zhvoshku këpucët pa i zgjidhur dhe shkopsiti pardesynë. Vari pardesynë në errësirë dhe liroi kravatën. Hoqi kravatën, xhaketën dhe zbërtheu kopsat e këmishës. Zhveshi këmishën, liroi rripin e pantallonave, hoqi pantallonat. Kur u gjend në temperaturën e vakët të veshjeve shtëpiake, ndjeu një si marramendje. Ndofta nga afrimi i luftës. Ndofta po e zinte paraprakisht gjaku që pritej të derdhej. Vuri një kafe dhe ndezi një cigare. Kafeja ishte pa hile, por hileja e kafesë së klubit nuk kishte të paguar. Kafenë e piu para dritares. Dritarja ishte pa perde dhe mjaftueshëm e pistë, që kalimtarët dhe fqinjët të besonin se në atë dhomë jetonte një lugat. Rruga ishte e zbrazët. Pemët e dikurshme i patën thyer gjatë një demonstrate, sepse qenë mbjellë gjatë regjimit të pashpirt. Trungjet e shkalafitur po lakuriqeshin. Ca gjethe të ardhura nga kushediku ngjanin si ca lakuriqë nate të shtrydhur. Llampat ishin të mekura. Ai përmbysi filxhanin dhe fiku cigaren. Televizori po jepte një film me herkulë. Atij nuk i pëlqenin herkulët. Stacioni tjetër po fliste për çarmatimin. Tjetri paraqiste shkaqet e SIDA-s dhe masat mbrojtëse. Vijonin dëmet e duhanit dhe të drogave të lehta. Stacioni i katërt po intervistonte njërin nga viganët e politikës botërore. Kusuri i stacioneve kishin reklama për: gjalpin, prezervativin, ushqimin e qenve, veturat, furçat e këpucëve, pambukun e zakoneve etj. Ai fiku televizorin dhe dritat dhe shkoi të flinte pa e lëçitur filxhanin.
Dhoma, falë llampave të rrugës, të kujtonte një rrënojë. Ai mbylli perdet dhe u shtri. U shtriq. Po vinte lufta. Zgjati duart drejt komodinës dhe hapi sirtarin. Kuja e sirtarit shërbente edhe për të trembur merimangat. Duart e tij u tërhoqën prapë nën jorgan, aty ku ishte ngrohtë, qetë, e ku nuk vinte lufta kurrë, pasoi një heshtje - e dhoma nisi të mbushej me ca frymëmarrje të shpejtuara. Frymëmarrjet nguteshin, arrinin një kulm, merrnin tingujt e astmës, pastaj fikeshin, në përputhje me një ritëm tashmë të rëndomtë për botën e vetmisë mashkullore. Coprat e frymës u shndrruan në fjalë, fjalë të ëmbla, ledhatuese, fjalë që herë kapiteshin nga dalldia, herë këputeshin për të rritur dendësinë e përkëdheljeve, herë gëlltiteshin bashkë me gllënjkat e epshit vetëm ty të kam zemra ime pëshpëriste ai ngrohu tani se po vjen lufta po v luf ngrohmë edhe mua buzët buz dhe dalngadalë nxehtësia e pushtoi të tërin, i nxorri lëngun, si të thuash, kurse lëngu i çmuar brofi në terr si ndonjë tufë pleshtash të dehur, duke i përzjerë ëmbël kufijtë e vjetër e torturues të sendeve. Më vonë, kur sendet dhe ngjyrat që prisnin ardhjen e luftës hynë sërish në lëkurët e tyre, ai rënkoi për herë të fundit dhe nxori duart jashtë. Nxori duart dhe e vendosi sërish pistoletën e zezë në sirtar.
1991