Si muranat / nga "Kristali dhe hienat"


“E pinë kafenë pa shkëmbyer asnjë fjalë.
Heshtja nuk jepte asnjë shpjegim. Si muranat.
Kërcënuesi nuk dukej hajn, as vrasës me mëditje – dhe kjo qe më e përbindshmja. Çfarë kish ardhur të bënte nëse nuk kish ardhur për të vjelë ar, piktura me vlerë, dorëshkrime njerëzish të famshëm, veshje të shtrenjta apo kokën e Rubin Shkretës, që tani po i dukej gjëja më e lirë në tërë këtë shtëpi?! Por dihej që zakonisht gjërat e lira kushtonin shumë shtrenjtë.
Vendosi ta thyente akullin. Një herë vdiste burri.
- Bën mirë të më thuash çfarë kërkon nga unë, - belbëzoi.
Tjetri e këqyri si me qesëndi.
- Hm, një vezë, - tha.
- Një vezë?!
- Po, një vezë.
- Çfarë lloj veze?
- Çfarëdo lloj veze.
- Për fat të keq, s’mbaj pula.
- As korba?
- As korba. Nuk i kam duruar dot as vezët, as shpezët.

- E marr me mend. Po ndonjë vezë prej guri nuk ke?
Rubin Shkreta e kishte vërtet një vezë, por jo prej guri. Ishte një vezë prej kristali. Ia pat dhuruar kohë më parë Ilona, për ditëlindje, me urimin që jeta e tij të mbetej e përkryer dhe tejet e fshehtë, pjellore dhe e papërsëritshme si një vezë. Pa i thënë kurrgjë Ilonës, ndonëse atë kohë ende flatronin në stinën e rrëfimeve nga fëminia, Rubin Shkreta pat menduar se ajo vezë që vezullonte hyjnisht sapo ulej muzgu, ishte statujëza më e goditur. E durimit të një fëminie të tërë. E fëminisë së tij.
- Mos ia fshij pluhurin, - tha kërcënuesi. Vetëm mbaje në dorë… Mbaje sikur sapo të kesh zbuluar vezën. Ashtu.
- Vezën e kujt… - u mat të kurreshtej Rubin Shkreta, mirpo kërcënuesi, sa hap e mbyll sytë, sa thyen vezën, të themi, drejtoi nga veza revolverin dhe e shkrehu. U dëgjua vetëm një gërvimë e vakët. Ciflat e vezës prej kristali brofën në ajër si një tufë xixëllonjash apo thërrmijash akulli. Ngjarja nuk i la kohë Rubin Shkretës të bëzante. Kërcënuesi dëboi me frymë tymin që dilte nga heshtësi dhe shtoi:
- Që ta marrësh vesh sa nishan kam!
Rubin Shkretës i hipi gjaku në kokë. I erdhi ta mbytte, ta shtypte si tartabiqe atë rrugaç që e ditkej veten qitës të mbaruar. Mirpo e ftohu veten shpejt. S’kish nga t’ia mbante. U lut që ajo vezë kristali të ishte sadopak e rreme, domethënë që kristali të mos ishte krejt kristal, siç as jeta nuk ishte krejt jetë. Përndryshe ajo vezë që ishte ndër pak gjërat e huaja të shenjta për Rubin Shkretën do t’i shkërmoqej në dorë, me atë ngrohtësi e ligavitje të vezëve që i plasnin aq herë pas kokës në fëmini.
Iu ngjeth zemra, se u dëgjuan hapat e ëmbël të Sonyës nëpër shkallë. Kushedi ç’ëndërr vjeshte e pat mbajtur peng deri në këtë orë. Duhej të qe vonë. Ishte çasti kur Rubin Shkreta kuptoi me një mallëngjim të disafishtë se nuk ishte në vegim, se kërcënuesi nuk ishte i rremë, pjellë zhgjëndrre, dhe se jeta e tij me Sonyën do të ndryshonte kryekëput. Pa e ditur ç’bëhej, pa e ndjerë se jeta e tij qe bërë akull, si ndonjë vezë e ciflosur kristali, para tytës së revolverit, - para së cilës mijëra shqiptarëve u qe dukur jeta krejt e pavlerë në krahasim me nderin dhe burrërinë, - Sonya e thirri disa herë që jashtë shtetit. Zoti e dinte tani se cili ndodhej vërtet jashtë e cili vërtet brenda, ku jashtë e ku brenda.
- Ç’thotë? – pyeti kërcënuesi me zë të ulët.
- Më kërkon.
- Ky është pseudonimi i dashurisë?
- I dashurisë me të.
- Përgjigju atëhere.
- Si?
- Thuaji se je mbyllur të shkruash. Të hipi keq frymëzimi dhe…
- Po sikur të dojë të vijë këtu?
- Lëri dënglat me mua! Asnjë e dashur e jotja nuk hyn dot këtu. Thuaji të bëjë një shëtitje buzë detit. Do të takoheni tek Bar “Hawai”.
Rubin Shkreta iu përgjigj Sonyës me zë sa më pak të shqetësuar. Ishte i vetëdijshëm se fliste si nga llumi i një pusi, por mundohej të dukej sa më i natyrshëm, që të mos hapte telashe të tepërta me këtë çamarrok të armatosur. Folën anglisht, se Sonya nuk dinte shqip. Je mirë, e pyeti ajo. Shkëlqyer. E ke pirë kafenë? Kam pirë tri tashmë. Ajo do të dilte të vraponte pak buzë detit. Mrekulli. Takoheshin në mesditë tek Bar Hawai. E puthte dhe e donte marrëzisht. Edhe ai. Po, por ajo më shumë. Kurse ai u përpoq të përdorte sa më shumë fjalë të njohura, tashmë ndërkombëtare, nga ato të filmave, që kërcënuesi të mos binte në dyshime. Nga ana tjetër, megjithë moshën e njomë, kërcënuesi mund të dinte anglisht.
- Shoh se mund të merremi vesh, - tha kërcënuesi.
- S’besoj se kemi pse të mos merremi.
- Je bërë ca si pulë e lagur, por s’besoj se të ka shkuar ndërmend të lajmërosh policinë. Apo jo?
Rubin Shkreta mohoi me të qeshur.
- Ne shqiptarët s’kemi nevojë për ndihmën e policive të huaja, - tha.
- I mjeri ti, po u ngute të më luash ndonjë reng.
- Nuk do të të luaj asnjë reng. Më sheh të aftë për kurthe?
- Të shoh të aftë për shumë gjëra.
- Atëhere po të jap besën se nuk do të të ngre asnjë kurth.
Kërcënuesi e vështroi ftohtë.
- Qoftë!
Ra heshtja.
 Kërcënuesi e përmbysi filxhanin e vet të kafesë dhe i bëri ca shenja përsipër me gishta, thua se po shkruante një fjalë në ajër. Ndofta dinte edhe të lëçiste filxhanë.
- Po e përmbys edhe unë, - tha Rubin Shkreta me një rrekje për t’u miqësuar.
- S’ka nevojë, - ia preu tjetri. Shumica e faqeve të filxhanit tënd janë shkruar tashmë. Ato që kanë mbetur mund të t’i them unë përmendësh, pa i lexuar.
- Tingëllon pak e dyshimtë.
- Por shqipen e vërtetë s’e paskë harruar. Kjo do të ta lehtësojë pak gjyqin.
- Gjyqin?!
- Mos kujto se kam ardhur gjer këtu për t’u çmallur. Dhe ta kam parë këtë surrat aq herë, sa më vjen ndoht. Ta them pa të keq.
Rubin Shkreta mendoi se kërcënuesin mund ta kish dërguar me shërbim i ndjeri Durim Kena. Ishin shtuar tejmase këta vrasësit e mitur, vrasësit që s’i kapte asnjë ligj dhe që vrisnin si për hesap të shpirtrave që i nxitnin. Vrisnin e shkonin më tutje po aq të panjollosur sa edhe më parë. Ndofta Durim Kena, me trurin e tij shkëndijues, kish themeluar ndonjë shoqatë të fshehtë vrasësish njomëzakë, me duart e të cilëve majmej dhe shfrynte dufin e zhgënjimeve të një jete prej Joshpirti. Mbase i peshkonte nëpër stacionet e trenave, nëpër bordelle famëzinj a nëpër kanalet nëntokësore të qyteteve të mëdhenj, i lante, i ushqente ca javë, i vishte si bij sheikësh, i stërviste, ua bënte kokën thumb me bindjen se ishin kerubinë të drejtësisë hyjnore, dhe i shpërndante nëpër botë për të pakësuar mëkatarë. Mëkatarë të plakur, të molepsur mbareprapë nga zgjebja e lavdisë së rreme.
- Do të sqarohemi më vonë, - tha kerubini. Si fillim, duhet të më pranosh në shtëpinë tënde. Do të vij pasnesën në mesnatë bashkë me teshat dhe me veglat e punës.
- Veglat?!
- Nuk janë vegla torture, mos u tut.
- Mendova se mos…
- Mos mendo qorrazi, se plakesh shpejt.
- E sikur të mos pranoj?
- Do të përfundosh matanë. E mban mend si të kërcënonte një shok fëminie? Te Varri i Qyqit do ta mbash frymën!
Rubin Shkreta u nxeh.
- S’ka qenë shok fëminie, - ia preu. Ka qenë Durim Kena.
Kerubini buzëqeshi. Edhe Rubin Shkretës iu zbutën xhindet.
Binte era lojë nga ato me vdekje. Eja të luajmë shpiash, qeshi Rubin Shkreta me vete, eja të luajmë vdekjesh.
- Do të vendosem këtu, - tha kërcënuesi. Mos u nxito të më bindësh se nuk bëhet. Strehimit nuk do t’i ndryshojë asgjë. Nuk do ta fshij as pluhurin, po deshe.
Rubin Shkreta e dëgjonte pa e fshehur bezdinë.
- Nuk je i vendosur në duhet të pranosh të vdesësh, apo të ma huash Strehimin për ca kohë, apo jo?
- Jo, - tha Rubin Shkreta. Do të kish qenë një romantizëm i ndërkryer.
Tjetri nënqeshi.
- Nuk na nevojitet as bukë, as gjëra të tjera. Përveç kafeve që do të pijmë bashkë gjatë bisedave.
- Do të pijmë shumë kafe?
- Varet nga ti.
- Në ç’kuptim?
- Në kuptimin e burrërisë.
- Gjer tani s’ka pasur kurkush dyshime.
- Nuk thashë se kam dyshime.
- Ç’duhet të bëj tjetër?
- T’i sqarosh fqinjët dhe të gjithë kurreshtarët, përfshi policinë, po erdhi, se më ke birësuar. E gjen ti një zgjidhje, se je mjeshtër. I ke edhe fjalët që duhen, edhe lidhjet… Thuaj se jam një foshnjë e pazot. Prindërit m’i kanë vrarë gjatë ndonjë lufte nga ato të Ballkanit. Ose thuaj se më gjete rastësisht në metró. Ca të pacipë kishin bërë plan të më shfrytëzonin si dylber, ose të m’i shisnin rropullitë gjëkundi. Gjeje vetë si arrita të shpëtoja.
- Po vizë ke?
- Unë s’kam as pasaportë, jo më vizë.
- E sikur shteti i këtushëm të të shpjerë pako në Shqipëri?
- Nuk do të më lesh ti. Ose do të vish me mua, por në një tjetër pako.
- Po sikur të pandehin se unë jam ndonjë lapërdhar e të kam blerë nën dorë si dylber, ose si thes të përbrendshmesh?
- Le të pandehin ç’të duan. Ti duhet të bësh atë që të thuhet.
- Nuk dua të ta pres hovin, po s’para besoj se do t’ia arrish qëllimit.
- Hm. Ti kujton se sot kam hyrë në këtë shtet?! Kujton se jam krejt pa zot, pa pikë përkrahjeje?!
Rubin Shkreta e mbylli gojën. Mundohej të përfytyronte se sa ishte tjetri në gjendje ta vriste po qe se nuk i shkonte pas avazit. Ishte në gjendje sa më s’ka. Kishte një fytyrë të mprehtë e të rreshkur, fytyrë mumjeje. Por mumje që hiqej si mumje. Cili çift bashkatdhetarësh mund ta kish ngjizur këtë çilimi që, para se të krruante hundët, kish mësuar si kriset më dysh a më trish, përfundimisht, jeta e një të panjohuri…
- E sikur të mos dua të bindem, - tha.
- Më dhe besën, - ia preu djali. Po s’e mbajte besën, do të të fut një plumb koqeve. E të shkruash pastaj elegji e të përkryesh kujtime eunukësh gjer të të bjenë dhëmbët…
- Dhëmbët i kam të vënë.
- E di.
- Më mirë futma atë plumbin koqeve. Gjersa ia arrita kësaj dite, tregon se e kam bërë hak me diçka.
- Po të kishte qenë sipas hakut, - shfreu tjetri, - duhej të ishe bërë shoshë qysh para njëzet e ca vjetësh. Por të është falur ngaqë s’kishe fëmijë.
Rubin Shkreta ngriu.
- Fëmijë s’kam as tani, - u përcoll. Mos vallë duke mos bërë fëmijë ia zgjatkam jetën vetes?!
- E sigurtë është se ua shkurton fëmijëve, - ia preu tjetri.
Rubin Shkreta tundi kryet njëfarësoj i mahnitur. Kish baritur edhe herë të tjera në trevat dhe në kohën krejt të veçantë të kësaj marrëzie shkëlqimtare që po e bjerrte qënien njerëzore duke e bindur se po e ngrinte në qiej, në këtë dredhi pa fund e krye të gjuhës, të një gjuhe tashmë të dalë zinxhirësh, më befasuese edhe se vetë jeta. Ende mëdyshej nëse një ditë jeta do ta mposhtte gjuhën, apo gjuha jetën. Ishte vërtet ngurosëse kjo lloj marrëzie. Të shtinte në dorë kur s’e prisje e siç nuk dije t’i shmangeshe. Kërcënuesi iu duk i lezeçëm. Nuk ishte ndonjë mëkat po të pranonte të luante me të, me marrëzinë që sillte nga atdheu. Fëminia e Rubin Shkretës pat qenë shumë e varfër në lojna. Përveç lojës me zara, me kopsa, me pulla dhe kukamçefti mes varreve të qytezës, vetëm e rëna e parakohshme me dorë kish lënë pas njëfarë përmallimi. E rëna me të cilën sikur e kërcënonin vetë Përjetësinë që të mos ishte aq cingune, të mos i trajtonte si ca të paemër, por t’u falte nga një gjë të çmuar mes aq çikërrimave vrastare, të cilat një popull i tërë, i kapur në kurthin e një flladi poetik të vonuar, i lavdonte njëzëri si të ishin risi në thelb të një gjithësie pa Zot, të ndërtuar me forcat tona.
Si të jetë e thënë, tha me vete. Si të jetë e shkruar. Jo më kot ish lutur gjatë tre viteve të fundit që fati, apo ajo përjetësi aq e kërcënuar, ta nxirrte nga hija e dendur e lumturive të përsëritura. Ta shkundte me ndonjë ngjarje të papritur, me ndonjë vegim. E paskësh harruar shijen e lutjeve që të plotësohen.